نقشه سایت چیست؟

همراه با توسعه وب و اینترنت، گوگل و سئو نیز در حال تحول هستند. این مسئله بدین معنیست که راهکارها نیز در حال تغییرند. چیزی که تا دیروز به عنوان یک توصیه خوب محسوب می شد، امروزه دیگر چنین ویژگی ندارد. این مسئله در مورد نقشه سایت (Sitemap) نیز وجود دارد. جالب است که بدانید نقشه سایت از روزهای ابتدایی پیدایش سئو، همراه با آن مطرح بوده است.

مشکل در فهم نقشه سایت از آنجا شروع می شود که تقریبا هر کسی در حوزه وب، نظرات ضد و نقیضی را در این مورد در وبلاگ خود یا فروم ها مطرح کرده است. از این رو به دست آوردن اطلاعات صحیح در این مورد به کار سختی بدل گشته است.

با اینکه احتمالا اغلب شما اطلاعات کلی در مورد اهمیت ثبت نقشه سایت در گوگل سرچ کنسول دارید، اما شاید با پیچیدگی های نحوه ساخت نقشه سایتی که در راستای ارتقا شاخص های سئو باشد بی خبر باشید.

با ما همراه باشید، چرا که ما در این مطلب به تمام سوالات شما در مورد نقشه سایت پاسخ داده ایم.

نقشه سایت XML چیست؟

به زبان ساده، نقشه سایت XML لیستی از یو آر ال های وب سایت شماست. در واقع نقشه سایت مانند نقشه راه موتورهای جستجوست تا به محتوای سایت و نحوه دسترسی به آن پی ببرند.

در تصویر بالا موتورهای جستجو می توانند تنها به نگاه کردن به نقشه سایت، به هر نه صفحه آن پی ببرند. در حالی که تنها برای رسیدن به صفحه شماره 9، بایستی پنج لینک داخلی دنبال گردد.

این ویژگی نقشه سایت XML به پایشگرها کمک می کند تا عملیات ایندکس صفحات سایت را با نهایت سرعت انجام دهند. این ویژگی در برخی وب سایت ها دارای اهمیت بیشتریست. وب سایت هایی که:

• دارای معماری پیچیده و تعداد صفحات زیادی هستند.
• مرتبا اقدام به تولید محتوا و اضافه کردن صفحه می کنند.
• مرتبا محتوای صفحات قدیمی را تغییر می دهند.
• دارای ساختار لینک داخلی خوبی نیستند.
• لینک وب سایت غالبا به اشتراک گذاشته نمی شود.

نکته: درج یو آر ال های دارای متا تگ robots با مقدار noindex موجب خارج شدن سریعتر صفحه از ایندکس گوگل می گردد. به عبارتی اگر یو آر ال های زیادی برای نوایندکس کردن دارید، درج آن ها در نقشه سایت می تواند به این کار سرعت دهد. فقط دقت داشته باشید که این کار را به صورت موقت انجام داده و پس از اتمام کار، یو آر ال های فوق را از نقشه سایت پاک کنید.

جمع بندی: موتورهای جستجو حتی بدون قرار دادن یو آر ال ها در نقشه سایت نیز احتمالا قادر به یافتن و ایندکس آنها خواهند بود، اما درج صفحات اصلی سایت در آن می تواند سیگنالی از طرف شما برای اشاره به صفحات فرود سایت باشد.

با اینکه نقشه سایت XML تضمینی برای پایش و ایندکس صفحات به شمار نمی رود، اما ساخت و ثبت آن در گوگل سرچ کنسول موجب افزایش شانس انجام این کار می گردد.

فرمت های نقشه سایت XML

یک وب سایت تک صفحه ای دارای نقشه سایتی بدین شکل خواهد بود:

اما شما به عنوان فردی که قصد سئو وب سایت خود را دارید چگونه از این تگ ها بایست استفاده کنید؟ آیا تمام این داده های متا ارزشمند هستند؟

تگ Loc (مخفف Location)

وجود این تگ اجباریست و اشاره به نسخه کانونیکال یو آر ال دارد. این یو آر ال بایستی به گونه ای بوده که مطابق با پروتکل اصلی سایت (HTTP یا HTTPS) بوده و از نظر وجود یا عدم وجود www نیز صحیح باشد.

برای وب سایت های چند زبانه، بایستی در این قسمت به موضوع hreflang نیز دقت داشت و آن را درست پیاده سازی نمود. با استفاده از اتربیوت xhtml:link می توان به زبان و منطقه جغرافیایی مورد نظر یو آر ال ها نیز اشاره کرد. این کار موجب کاهش سرعت بارگذاری وب سایت نسبت به سایر روش ها (مانند پیاده سازی در بخش head سایت) می گردد.

تگ Lastmod (مخفف Last Modified)

استفاده از این تگ اختیاریست، اما پیشنهاد می شود که حتما آن را به کار ببرید. با استفاده از این تگ می توان زمان آخرین ویرایش محتوای صفحه را به موتورهای جستجو اعلام نمود.

آقای جان مولر در توییتر خود اعلام نموده که گوگل از از تگ lastmod در فهم زمان تغییر محتوا استفاده می کند و از این طریق پایش صفحات را اولویت بندی می کند. البته این بیانیه در تضاد با گفته آقای Illyes در سال 2015 است.

زمان ویرایش مطلب در وب سایت هایی که تولید محتوای زیادی می کنند می تواند به گوگل کمک کند تا درک بهتری از فعالیت آنها داشته باشد. در واقع این تگ، ابزاری برای اطلاع دادن به گوگل مبنی بر ایجاد تغییرات در صفحه است. منتها بایستی دقت داشته باشید که تنها در صورت ایجاد تغییر، دست به بروزرسانی مقدار این تگ کنید.

تلاش برای فریب گوگل در زمان بروزرسانی وب سایت تاثیر مثبتی نداشته و حتی ممکن است که منجر به پنالتی گوگل شود.

تگ Changefreq (مخفف Change Frequency)

در زمان های گذشته این تگ اختیاری به شما این امکان را میداد تا گوگل را با فرکانس زمانی تغییرات صفحه آگاه کنید. اما جان مولر بیان کرده که این تگ دیگر نقش مهمی در پردازش نقشه سایت نداشته و بهتر است که به آن اهمیتی ندهید.

تگ Priority

این تگ اختیاری با هدف اشاره به میزان اهمیت یو آر ال ها در مقیاس 0 تا 1 ایجاد شده است. اما هم آقای مولر و هم آقای Illyes اعلام کرده اند که موتورهای جستجو این تگ را نادیده می گیرند.

جمع بندی: وب سایت شما مطمئنا به نقشه سایت نیاز دارد، اما استفاده از تگ ها priority و change frequency ضرورتی ندارد. از تگ lastmod درست استفاده کرده و تمرکز خود را بر روی درج صحیح آدرس ها در نقشه سایت معطوف کنید.

انواع نقشه سایت

نقشه های سایت متنوعی وجود دارند. در ادامه میخواهیم به معرفی مهمترین آنها بپردازیم.

نقشه سایت XML

نقشه سایت XML دارای محدودیت هایی هستند:

• ماکسیم یو آر ال در آنها 50000 یو آر ال است.
• حجم ماکسیمم فایل آنها بایستی 50 مگابایت باشد.

نقشه های سایت می توانند توسط gzip فشرده شده (نام فایل چیزی شبیه به sitemap.xml.gz خواهد شد) تا در میزان استفاده از پهنای باند سایت صرفه جویی گردد. اما دقت داشته باشید که در هر صورت این فایل پس از خارج شدن از حالت فشرده، همچنان بایستی حداکثر 50 مگابایت باشد.

اگر حجم نقشه سایت XML شما به بیش از ماکسیمم مقدار برسد، بایستی آن را به چند قسمت تقسیم نمایید. این نقشه های سایت می توانند با یکدیگر ترکیب شده و در یک فایل XML دیگر (مثلا با نام sitemap-index.xml) قرار گیرند. برای وب سایت های بسیار بزرگ می توان حتی از چندتا از این دست نقشه های سایت نیز ایجاد نمود.

برای اینکه موتورهای جستجو بتوانند به نقشه های سایت شما دسترسی داشته باشند، دو راهکار وجود دارد:

• نقشه سایت خود را در گوگل سرچ کنسول و بینگ وبمستر تولز ثبت نمایید.
• آدرس نقشه سایت را در فایل robots.txt قرار دهید.

نقشه سایت تصاویر XML

نقشه سایت تصاویر با هدف بهبود ایندکس تصاویر سایت طراحی شد. تصاویر، امروزه نقش مهمی در سئو داشته و همراه با دیگر محتوای سایت پایش و ایندکس می گردند.

حتی میتوان با استفاده از JSON-LD و اسکیما مارک آپ ImageObject اطلاعات بیشتری از تصاویر را نسبت به نقشه سایت در اختیار موتورهای جستجو قرار داد. به همین دلیل ساخت نقشه سایت تصاویر برای بسیاری از وب سایت ها ضروری نیست. درج نقشه سایت تصاویر در برخی وب سایت ها چیزی جز هدر دادن Crawl Budget نیست.

اما در وب سایت هایی که به گونه ای با عکس سرو کار دارند (مانند سایت ها فروش عکس استوک) یا فروشگاه های اینترنتی که تصویر محصولاتشان در گوگل جستجو می شود، حضور نقشه سایت تصاویر کاملا حس شده و می تواند منجر به هر چه بیشتر دیده شدن آنها گردد.

دقت داشته باشید که قرار داشتن فایل تصاویر در همان دامین وب سایت امری ضروری نیست. شما می توانید از یک CDN استفاده کنید، به شرطی که آن را در گوگل سرچ کنسول تایید کرده باشید.

نقشه سایت ویدئویی XML

مشابه تصاویر، اگر ویدئوها نقش پر رنگی در وب سایت شما دارند، یک نقشه سایت ویدئویی برای آن ثبت نمایید. در غیر این صورت ساخت چنین نقشه سایت ضروری نیست. زمان و انرژی خود را در عوض بر روی اضافه کردن اسکیما مارک اپ VideoObject در صفحات دارای ویدئو صرف کنید.

نقشه سایت Google News

تنها وب سایت های رجیستر شده در سرویس Google News بایستی نسبت به ایجاد چنین نقشه سایتی اقدام کنند. در صورتی که دارای چنین شرایطی هستید، نقشه سایتی از محتوای منتشر شد در دو روز اخیر را با حداکثر 1000 یو آر ال ایجاد نموده و آن را به گوگل معرفی نمایید.

بر خلاف برخی توصیه های منتشر شده در وب، نقشه سایت Google News از یو آر ال تصاویر پشتیبانی نمی کند. گوگل پیشنهاد کرده است که از اسکیمای image یا متاتگ og:image برای اشاره به تصویر محتوا استفاده کنند.

نقشه سایت Mobile

این نوع نقشه سایت مناسب وب سایت های بسیار کمیست. اما چرا؟ جان مولر تایید کرده که نقشه سایت موبایل تنها بایستی برای وب سایت های دارای نسخه موبایل ایجاد شود و برای وب سایت های واکنشگرا نیازی به آن نیست. به عبارتی اگر وب سایت شما دارای نسخه موبایلی به شکل m.example.com است، ساخت نقشه سایت موبایل خالی از لطف نخواهد بود.

نقشه سایت HTML

نقشه سایت XML با هدف براورده کردن نیازهای موتورهای جستجو ایجاد شده است. به موازات آن، نقشه سایت HTML با هدف کمک به کاربران انسانی طراحی شده است.

اما سوال اینجاست که در کنار تجربه کاربری خوب وب سایت و لینک های داخلی بهینه، آیا باز هم نیازی به نقشه سایت HTML خواهد بود؟ تعداد بازدید های نقشه سایت HTML را چک نمایید. اگر خوش شانس باشید، تعداد بازدید از آن بسیار پایین خواهد بود. در غیر این صورت بدین معنا خواهد بود که نیاز به ارتقا تجربه کاربری وب سایت داریم. چرا که کاربران به راحتی توانسته اند محتوای مورد نظر خود را بیابند.

نقشه سایت HTML فالبا در فوتر سایت و در تمام صفحات آن لینک شده اند. این وضعیت موجب کسب اعتبار از تمام صفحات می گردد. آیا به نظر شما تقسیم اعتبار صفحه بین لینک های آن بدین شکل، کار صحیحی است؟ در صورتی که کاربران زیادی نقشه سایت HTML را چک نمی کنند و شما در کنار آن دارای نقشه سایت XML و تجربه کاربری خوبی هستید، نیازی به درج نقشه سایت HTML در وب سایت نخواهد بود.

نقشه سایت XML داینامیک

ساخت نقشه های سایت استاتیک کار ساده ایست. کافیست که از یکی از ابزارهای آنلاین مانند xml-sitemaps.com استفاده نمایید.

مشکل از اینجا شروع می شود که همزمان با حذف صفحات یا ویرایش آنها، نقشه سایت بروزرسانی نمی شود. بنابریان اگر می خواهید همزمان با هر تغییر در وب سایت نقشه سایت را بروزرسانی کنید، دیگر نقشه سایت استاتیک به کار شما نخواهد آمد.

نقشه های سایت داینامیک می توانند همزمان با تغییر یا اضافه نمودن محتوا خود به خود بروزرسانی شوند. برای ساخت یک نقشه سایت داینامیک سه راهکار در پیش رو خواهید داشت:

• از برنامه نویس سایت بخواهید که یک اسکریپت سفارشی ایجاد نماید.
• از ایک ابزار تولید کننده نقشه سایت داینامیک خارجی استفاد کنید.
• از یک پلاگین (مانند Yoast SEO در وردپرس یا Osmap در جوملا) استفاده کنید.

جمع بندی: نقشه سایت XML داینامیک از بهترین راهکارها در تولید نقشه سایت محسوب می شوند. نقشه سایت HTML و موبایل ضرورتی ندارند. از نقشه سایت تصاویر، ویدئو و Google News در شرایطی استفاده کنید که موجب ارتقا شاخص های عملکرد وب سایت می گردد.

بهینه سازی نقشه سایت XML

حال به این می پردازیم که چگونه با بهینه سازی نقشه سایت، شاخص های سئو را ارتقا دهیم.

تنها صفحات مهم را در نقشه سایت XML قرار دهید

نقشه سایت لیستی از صفحات مهم سایت شما برای پایش و ایندکس می باشد، بنابراین نیاز به درج تمام آدرس های سایت در آن نیست.

ربات های موتورهای جستجو وقتی به سایت شما می رسند، با انبوهی از صفحات مواجه می گردند. یک نقشه سایت می تواند آنها را به گونه ای راهنمایی کند تا متوجه اهمیت بیشتر صفحات درج شده در نقشه های سایت نسبت به آنهایی که بلاک نشده، اما در نقشه سایت نیز قرار ندارند شود.

در واقع با استفاده از نقشه سایت می توانید به موتورهای جستجو اعلام کنید که بر روی چه صفحاتی از وب سایت متمرکز شوند. همچنین این کار موجب استفاده بهینه تر از Crawl Budget می شود. همانطور که احتمالا می دانید موتورهای جستجو دارای محدودیت هایی در صرف منابع برای پایش سایت شما هستند.

صفحاتی که بهتر است از نقشه سایت خارج شوند عبارتند از:

• صفحات غیر کانونیکال
• صفحات با محتوای تکراری
• صفحات صفحه بندی (Paginated)
• یو آر ال های مبتنی بر پارامتر یا سشن آی دی (Session ID)
• صفحات نتایج جستجو داخلی سایت
• یو آر ال کامنت ها
• یو آر ال های اشتراک گذاری مطالب
• یو ار ال های ایجاد شده توسط فیلتر ها
• صفحات بایگانی
• صفحات ریدارکت شده، پاک شده یا دارای خطای سروری
• صفحات بلاک شده در robots.txt
• صفحاتی که برای کاربران به درد بخور هستند، اما جز صفحات فرود محسوب نمی شوند (مانند صفحه ورود (login)، صفحه تماس با ما، صفحه پروفایل اعضا)

عدم قرار گرفتن صفحات فوق در نقشه سایت به معنای ایندکس نشدن آنها از طرف گوگل نیست. از دید سئو این کار می تواند نشانه ای برای میزان اهمیت صفحات باشد. برای تست این مورد می تواند صفحات ایندکس شده در گوگل را مشاهده کنید.

جمع بندی: میزان Crawl Budget را با محدود گردن صفحات در نقشه سایت XML مدیریت کرده و نقشه سایت را محدود به صفحات فرود کنید. همچنین از تعداد صفحات بی ارزش در سایت خود بکاهید. اثرات این بهینه سازی را می توانید در بخش Crawl stats از گوگل سرچ کنسول مشاهده نمایید.

گزارشات گوگل سرچ کنسول را در بخش Sitemap آنالیز کنید

در بخش Sitemap از گوگل سرچ کنسول علاوه بر مشاهده خطاها و هشدارها (مخصوصا با ظهور بخش جدید Index Coverage) می توانید آنالیزهای بیشتری نیز انجام دهید.

چگونه می توانید از داده های گزارش نقشه سایت اطلاعات کسب کنید؟ تصور کنید که دارای وب سایتی با تعداد زیادی صفحه هستید. به خاطر سایز بالا احتمالا مجبور به چند تکه کردن نقشه سایت خواهید بود. نام نقشه های سایت شما احتمالا چیزی شبیه به زیر خواهد بود:

 

همانطور که در قسمت چپ تصویر بالا می بینید نام نقشه های سایت با شماره از یکدیگر تفیکیک شده اند. تنها دانستن اینکه 64% صفحات وب سایت ایندکس شده اند، خیلی چیز خوبی نیست. نیاز است که ما بدانیم کدام بخش از سایت تحت تاثیر قرار گرفته و ایندکس نشده اند.

مشکل از اینجا شروع می شود که به دلیل درهم ریختگی آدرس ها در هر یک از نقشه های سایت، نمی توانیم به بخش دارای مشکل پی ببریم. در عوض نام گذاری نقشه های سایت بر اساس آدرس های موجود در آن، می تواند به ما در این کار کمک زیادی کند.

همانطور که در قسمت راست تصویر قبل مشاهده می کنید، دسته بندی نقشه های سایت موجب آنالیز بهتر آنها شده و ما می توانیم به راحتی به بخش دارای مشکل پی ببریم. اما همانطور که مشاهده می کنید بخش Articles دارای عملکرد مناسبی نیست.

برای آنالیز بهتر این بخش نیز می توانیم آدرس های آن را در نقشه های سایت کوچکتر گروه بندی کنیم.

این گونه می توانیم دسته ای از مطالب سایت را که دارای مشکل ایندکس است را شناسایی نماییم. همانطور که مشاهده نمودید با ایجاد نقشه های سایت اختصاصی برای هر بخش می توانید به روند عیب یابی سایت سرعت ببخشیم.

جمع بندی: علاوه بر تشخیص هشدارها و خطاها میتوان از نقشه های سایت برای کشف مشکلات وب سایت استفاده کرد. کافیست که برای هر بخش از وب سایت نقشه سایت جدایی داشته تا در چنین شرایطی بتوانیم بخش دارای مشکل را به سرعت بیابیم.

ساخت نقشه سایت در وردپرس

اگر از کاربران وردپرس هستید، احتمالا افزونه Yoast SEO را تاکنون در آن نصب کرده اید. این افزونه رایگان دارای قابلیت تولید نقشه سایت داینامیک است. کافیست پس از نصب آن به تنظیمات آن رفته و وارد تب ویژگی ها (Features) شوید.

در اینجا بایست اطمینان حاصل کنید گه گزینه نقشه سایت XML (XML Sitemaps) بر روی فعال قرار دارد. حال نقشه سایت XML برای وب سیت شما ایجاد شده است. کافیست که به آدرس example.com/sitemap_index.xml بروید.

برای کنترل صفحات قرار گرفته در نقشه سایت کافیست که به بخش ظاهر جستجو (Search Appearance) رفته و سپس به تب انواع محتوا (Content Types) بروید. حال می توانید با مثلا غیر فعال کردن نمایش نوشته‌ها در نتایج جستجو (Show Posts in search results) این بخش از وب سایت را از نقشه سایت حذف کنید. این گزینه برای تمام انواع محتوا در وردپرس وجود دارد.

ثبت نقشه سایت در گوگل سرچ کنسول

ابتدا در گوگل سرچ کنسول به بخش Sitemaps بروید.

در اینجا می توانید نقشه های سایت درج شده را مشاهده کنید. برای درج نقشه سایت جدید کافیست لینک آن را در قسمت Add a new sitmap قرار داده و بر روی گزینه Submit کلیک کنید.

دقت داشته باشید که از قبل آدرس نقشه سایت را چک کرده و از در دسترس بودن آن اطمینان حاصل کنید. حال کار تمام است و گوگل از آدرس نقشه سایت شما آگاه شده است. برای اطلاع از دیگر ویژگی های این ابزار راهنمای گوگل سرچ کنسول را مطالعه کنید.

جمع بندی

طبق تجربه بارها ما دیده ایم که وبمسترها از شنیدن نقشه سایت XML وحشت کرده اند. نام آن به گونه ایست که از نظر آنها، ساخت آن نیاز به کدنویسی فراوانی دارد. اما واقعیت اینست که ساخت نقشه سایت آنقدرها هم سخت نیست. تولید نقشه سایت با استفاده از ابزارهای آنلاین و پلاگین ها در سیستم های مدیریت محتوا بسیار آسان است.

دقت داشته باشید که ساخت و ثبت نقشه سایت در کنسول موتورهای جستجو مزایای فراوانی به همراه دارد. اگر تاکنون اقدام به انجام این کار نکرده اید، ترسی به دل راه نداده و همین امروز اقدام به ساخت آن کنید.