چک‌لیست طلایی برای تست سئو: با اطمینان سایتت رو بهینه کن!

کنترل کیفیت سئو (SEO QA) رو با فرایندهای تیم فنی ادغام کنین تا مشکلات فنی رو زودتر تشخیص بدین، از دیده شدن سایتتون در نتایج جستجو محافظت کنین و از کارهای فنی که در حال انجام هستن، بیشترین بهره رو ببرین.

تیم‌های فنی معمولاً یه فرایند کنترل کیفیت (QA) دارن.

اگه این فرایند رو نداشته باشن، ممکنه محصولی رو منتشر کنن که به تجربه کاربری آسیب بزنه و مشکلات فنی پیش‌بینی نشده‌ای ایجاد کنه؛ از جمله مشکلات جدی سئو.

اینجاست که کنترل کیفیت سئو (SEO QA) وارد میدان می‌شه. اضافه کردن بررسی‌های تخصصی سئو به پروتکل‌های کنترل کیفیت فعلی، به تیم‌ها کمک می‌کنه تا مشکلات رو قبل از اینکه سایت یا اپدیت جدید منتشر بشه، پیدا و برطرف کنن.

اما این مرحله اونقدرها هم که فکر می‌کنین رایج نیست و اغلب نادیده گرفته می‌شه.

تو این مقاله می‌خوایم بگیم که برای ساختن یه فرایند کنترل کیفیت سئو موثر چه چیزهایی لازمه و یه چک‌لیست هم ارائه می‌دیم که متخصصان سئو و مهندسان کنترل کیفیت بتونن ازش برای پوشش دادن همه جوانب استفاده کنن.

چرا کنترل کیفیت سئو نادیده گرفته می‌شه؟

تا زمانی که سئو به طور کامل با تیم فنی ادغام نشده باشه، کنترل کیفیت مخصوص سئو اغلب نادیده گرفته می‌شه.

در نتیجه، متخصصان سئو ممکنه تا زمان انجام یه حسابرسی فنی (Tech Audit) متوجه مشکلات نشن؛ یا بدتر از اون، زمانی که این مشکلات خودشون رو به شکل افت شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) ارگانیک نشون می‌دن.

این اتفاق مخصوصاً زمانی رایجه که تیم سئو زیرمجموعه تیم بازاریابی باشه، نه تیم محصول یا فنی. چون در این حالت، تیم سئو از جلسات مهم و چرخه‌های توسعه محصول کنار گذاشته می‌شه.

این وضعیت باعث می‌شه که انتقال اهمیت سئو، جلب موافقت مدیران و تبدیل کردنش به بخشی از کارهای روزمره توسعه، سخت‌تر بشه.

داشتن یه تیم کنترل کیفیت داخل تیم فنی هم دیگه مثل قبل یه امر قطعی نیست.

در محیط‌های چابک (Agile)، بعضی از تیم‌ها سرعت رو به انتشار کاملاً بی‌نقص ترجیح می‌دن.

بعضی‌های دیگه هم به جای استخدام مهندسان کنترل کیفیت متخصص، برای خودکارسازی QA یا نظارت بر مشکلات فنی، به ابزارهای هوش مصنوعی تکیه می‌کنن.

خلاصه اینکه، دلایل زیادی وجود داره که خیلی از تیم‌ها یه فرایند کنترل کیفیت سئو درست و حسابی ندارن.

کنترل کیفیت سئو چه مزایایی داره؟

برای اینکه متخصصان سئو بتونن به طور فعال مشکلات رو قبل از انتشار پیدا و حل کنن، به دو چیز به صورت منظم نیاز دارن:

• فرصت‌هایی برای مشاهده تسک‌های آینده تیم فنی و مشخص کردن اون‌هایی که پتانسیل تأثیرگذاری روی سئو رو دارن. (این یه دلیل عالی برای حضور نماینده سئو در جلسات برنامه‌ریزی اسپرینت هست.)
• فرصتی برای کنترل کیفیت هر کدوم از تسک‌های مشخص شده قبل از اینکه به مرحله انتشار نهایی برسن.

این کار چند تا مزیت کلیدی برای کسب‌وکار داره:

• احتمال انتشار کدی که به سئو آسیب می‌زنه رو به حداقل می‌رسونه.
• خطاهایی که به مرحله انتشار رسیدن رو قبل از اینکه موتورهای جستجو متوجه بشن، پیدا و اصلاح می‌کنه.
• از فرصت‌های سئویی مرتبط با کارهای فنی که از قبل برای توسعه برنامه‌ریزی شدن، نهایت استفاده رو می‌بره.

مورد آخر به اندازه دو مورد اول برای پیاده‌سازی کنترل کیفیت سئو اهمیت داره.

موضوع فقط پیدا کردن باگ‌ها نیست، بلکه به حداکثر رسوندن ارزش و به حداقل رسوندن منابع هم هست.

وقتی متخصصان سئو فرصت داشته باشن ببینن چه تسک‌هایی در راهه، می‌تونن بین آیتم‌های نقشه راه سئو و برنامه‌های آینده تیم فنی ارتباط برقرار کنن و نقاط مشترک احتمالی رو پیدا کنن.

در نتیجه، کسب‌وکار از مزایای سئویی کارهایی که از قبل در حال انجام هستن بهره‌مند می‌شه، به جای اینکه بعداً منابع اضافی برای رسیدن به همون هدف صرف کنه.

بهترین روش‌ها: ۴ نکته کلیدی در کنترل کیفیت سئو

خب، حالا که فهمیدیم چرا کسب‌وکارها به کنترل کیفیت سئو نیاز دارن، بریم سراغ جزئیات اجرایی.

چه کسی باید کنترل کیفیت سئو رو انجام بده؟

مطمئن بشین که کنترل کیفیت توسط این افراد انجام می‌شه:

• یه متخصص سئو تکنیکال.
• یا یه مهندس فنی که معیارهای واضحی از طرف متخصص سئو در اختیارش قرار گرفته.

چه چیزهایی باید بررسی بشن؟

یه چک‌لیست از موارد اصلی و حیاتی سئو تعریف کنین که باید برای هر تسکی که به عنوان تأثیرگذار روی سئو علامت‌گذاری شده، بخشی از فرایند کنترل کیفیت باشه.

• این چک‌لیست رو به طور مداوم اصلاح کنین و اون رو با جزئیات فنی وب‌سایتتون تطبیق بدین تا هیچ‌کس یه اشتباه رو دو بار تکرار نکنه.
• تا جایی که ممکنه موارد «همیشه روشن» چک‌لیست رو خودکارسازی کنین تا به مرور زمان فشار کاری کمتر بشه.
• چک‌لیستتون رو با هر ملاحظه سئویی اضافی و مخصوص هر پروژه که در مستندات نیازمندی‌های محصول ذکر شده، تکمیل کنین.
• همیشه سیستم‌های ردیابی (Tracking) رو چک کنین تا در صورت بروز مشکل در گوگل آنالیتیکس ۴ یا تگ منیجر، هیچ داده‌ای از دست نره.

کنترل کیفیت سئو چه زمانی باید انجام بشه؟

زمان‌بندی کنترل کیفیت سئو باید با چرخه انتشار و توسعه سایت و فرایندهای کنترل کیفیت فعلی تیم فنی هماهنگ باشه.

مثلاً:

• اگه سایت شما هر دو هفته یک‌بار در قالب اسپرینت‌های دوهفته‌ای کد جدید منتشر می‌کنه، کنترل کیفیت سئو هم باید با همین زمان‌بندی پیش بره.
• بعد از هر انتشار، یه خزش (Crawl) با جاوا اسکریپت فعال انجام بدین.
• سایت‌هایی که روی پلتفرم‌هایی مثل شاپیفای یا وردپرس هستن ممکنه با فواصل زمانی بیشتری منتشر و کنترل کیفیت بشن.

کنترل کیفیت کجا باید انجام بشه؟

قبل از اینکه هر چیزی به محیط اصلی (Production) بره، اون رو در محیط تست (Staging) آزمایش کنین.

بعضی از موارد ممکنه لازم باشه در محیط اصلی تست بشن، مخصوصاً اگه روی ایندکس شدن یا قابلیت خزش (Crawlability) محتوا تأثیر بذارن.

• مثال: ممکنه فایل robots.txt سایت تست طوری تنظیم شده باشه که همه URL‌ها رو مسدود کنه، چون شما نمی‌خواین که سایت تست ایندکس بشه.

ابزارهای نظارتی رو به عنوان یه سپر دفاعی پیاده‌سازی کنین تا به پیدا کردن هر خطایی که به هر طریقی به محیط اصلی راه پیدا کرده، کمک کنه.

• گوگل سرچ کنسول: مطمئن بشین که اکانتتون راه‌اندازی شده، نوتیفیکیشن‌ها رو دریافت می‌کنین و هفته‌ای یک‌بار مشکلات رو بررسی می‌کنین.
• خزنده‌های شخص ثالث (Third-party crawlers): در هر ابزار سئویی مثل سمراش، Ahrefs یا Sitebulb یه خزش هفتگی تنظیم کنین.
• ابزارهای تخصصی نظارت بر سئو: اگه بودجه‌اش رو دارین، بعضی از ابزارهای شخص ثالث، حسابرسی و نظارت لحظه‌ای رو ارائه می‌دن.

ساختن یه چک‌لیست کنترل کیفیت سئو

وقتی تیم سئو درخواستی برای کار فنی داره، معیارهای پذیرش (acceptance criteria) رو در نیازمندی‌های محصول می‌نویسه و قبل از انتشار، کار انجام شده رو بررسی می‌کنه.

اما همه تسک‌هایی که روی سئو تأثیر می‌ذارن از این فرایند عبور نمی‌کنن و همین موضوع، داشتن یه چک‌لیست کنترل کیفیت سئو رو ضروری می‌کنه.

این چک‌لیست می‌تونه توسط هر متخصص سئو یا مهندس کنترل کیفیتی برای هر انتشاری که برای تأثیر روی سئو علامت‌گذاری شده، استفاده بشه.

خزش (Crawling)

برای اینکه صفحات ایندکس بشن، موتورهای جستجو باید به URL‌ها دسترسی داشته باشن، محتوا رو خزش کنن و از اون برای درک محتوای صفحه استفاده کنن.

این یکی از اصول بنیادی سئو هست و دلیل بزرگیه که ما از اینجا شروع می‌کنیم.

نکته: مشکلات خزش اغلب بخش‌های بزرگی از سایت رو تحت تأثیر قرار می‌دن، چون تغییرات می‌تونن در کل یک قالب صفحه یا یک زیرپوشه (subfolder) اتفاق بیفتن.

• فایل Robots.txt: دستورهای disallow جدید یا حذف شده که ممکنه روی URL‌هایی که می‌خواین یا نمی‌خواین خزش بشن، تأثیر بذارن.
  • آیا خزنده‌ها از سایت مسدود شدن؟
  • آیا زیرپوشه‌ها یا پارامترهایی مسدود شدن که نباید می‌شدن؟
  • آیا تصاویر یا منابعی مثل جاوا اسکریپت مسدود شدن؟
• تگ‌های متا روباتس: تغییرات ناخواسته از index به noindex، یا از follow به nofollow و برعکس.
• تگ‌های کنونیکال: آیا URL‌های کنونیکال به شکلی اضافه، حذف یا تغییر کردن که باعث ایجاد مشکل بشن؟
  • مثلاً:
    • آیا صفحه ۲ به بعد از صفحات لیست‌بندی شده (paginated)، به صفحه ۱ کنونیکال شدن؟
    • آیا URL‌های فیلتر شده بر اساس اینکه می‌خواین ایندکس بشن یا نه، به درستی کنونیکال شدن؟
• کدهای وضعیت HTTP: خطاهای 3xx (ریدایرکت)، 4xx (در دسترس نیست) یا 5xx (سرور) که در نتیجه تغییرات ایجاد شدن.
• مسیر URL: تغییر در URL‌های موجود که قبلاً با تیم سئو در موردشون صحبت نشده.
• ریدایرکت‌ها: آیا ریدایرکت‌های جدید به درستی کار می‌کنن یا چیزی باعث خراب شدن ریدایرکت‌های قبلی شده؟
• لینک‌های داخلی: آیا با تگ <a href> کدنویسی شدن تا خزنده‌ها بتونن اون‌ها رو شناسایی کنن؟

تغییرات محتوا

آیا همه موارد زیر هنوز در دسترس و صحیح هستن؟

• منوی اصلی (Navigation) و فوتر.
• مسیر راهنما (Breadcrumbs).
• عناوین سئو (تگ تایتل).
• توضیحات متا.
• هدینگ‌ها و بقیه متن‌های داخل صفحه.
• لینک‌های داخلی و خارجی.
• تصاویر، ویدئوها و سایر رسانه‌ها.
• ویجت آیتم‌های مرتبط و پیشنهادی.
• محتوای تولید شده توسط کاربر (مخصوصاً نظرات).
• سیگنال‌های E-E-A-T، از جمله نام و بیوگرافی نویسنده.
• ویژگی‌های Hreflang و بین‌المللی‌سازی.
• داده‌های ساختاریافته (Structured data): آیا قابل خزش، قابل تجزیه (parsable)، دقیق و منعکس‌کننده اطلاعات قابل مشاهده در صفحه هست؟ (نکته: ابزار تست اسکیمای گوگل روی URL‌های محیط تست کار نمی‌کنه چون خزنده‌ها (امیدوارم!) مسدود شدن.)

جاوا اسکریپت و CSS

شما می‌تونین مشکلات CSS رو ببینین چون روی ظاهر صفحه تأثیر می‌ذارن.

اما برای مشکلات جاوا اسکریپت، به ابزارهایی نیاز دارین تا بفهمین آیا خزنده‌ها می‌تونن به محتوای حیاتی دسترسی پیدا کنن یا نه.

مگر اینکه از قبل یه خزش کلی از سایت با جاوا اسکریپت فعال انجام داده باشین، در غیر این صورت یک یا دو صفحه از قالب تحت تأثیر (مثلاً بلاگ، لیست محصولات، جزئیات محصول) رو با ابزاری مثل Rendering Difference Engine تست کنین.

• عناصر صفحه مربوط به اون قالب، در دسترس هستن و طبق انتظار کار می‌کنن، از جمله پاپ‌آپ‌ها، فیلترها، قابلیت مرتب‌سازی و صفحه‌بندی (pagination).
• هر محتوایی از صفحه که بعد از تعامل کاربر بارگذاری می‌شه، در کد HTML قابل خزش برای موتورهای جستجو در دسترس باشه.
• اگه سایت سورس HTML رو ارائه می‌ده، آیا عناصر کلیدی صفحه در HTML رندر شده متفاوت هستن؟ مثل:
  • متا روباتس.
  • کنونیکال‌ها.
  • عناوین (Titles).
  • توضیحات متا.
  • متن صفحه.
  • لینک‌های داخلی.
  • لینک‌های خارجی.

موبایل

گوگل اول نسخه موبایل رو خزش می‌کنه (Mobile-first). پس اگه فقط نسخه دسکتاپ رو چک می‌کنین، در واقع کنترل کیفیت سئو رو نادیده گرفتین.

• آیا ظاهر و عملکردش همونطور که باید هست؟
• آیا مشکلی در دسترسی‌پذیری (accessibility) روی صفحه نمایش کوچیک‌تر وجود داره؟
• آیا بین نسخه دسکتاپ و موبایل سایت هماهنگی وجود داره؟

ردیابی (Tracking)

اگه ردیابی بخشی از کنترل کیفیت نباشه، خراب شدنش می‌تونه حسابی دردسرساز بشه.

تیم تا زمانی که افت شاخص‌های کلیدی عملکردی مثل ترافیک ارگانیک رو نبینه، متوجه مشکل نمی‌شه.

و بدتر از اون، تا زمانی که مشکل برطرف بشه، اون داده‌های تاریخی رو برای همیشه از دست دادین.

قبل از انتشار در محیط تست، بررسی کنین که:

• همه صفحات و قالب‌ها کد ردیابی رو داشته باشن.

روز بعد از انتشار، تأیید کنین که:

• پلتفرم آنالیتیکس داخلی افت قابل توجهی در شاخص‌های کلیدی عملکرد یا مغایرتی با ابزارهای گزارش‌دهی خارجی (مثل سرچ کنسول) نشون نمی‌ده.

اختیاری: تست A/B

همه ابزارهای تست A/B، نسخه کنترل و نسخه آزمایشی رو برای خزنده‌ها از هم متمایز نمی‌کنن.

معمولاً یکی از این دو نسخه به صورت تصادفی به خزنده‌ها نمایش داده می‌شه، که یعنی نسخه آزمایشی شما می‌تونه روی سئو تأثیر بذاره.

• به جز متغیری که در حال تست هست، صفحات باید برای یک خزنده کاملاً یکسان باشن.

به مرور زمان بهترش کنین

با هر دور کنترل کیفیت، مهندسان و متخصصان سئو نکات جدیدی یاد می‌گیرن و ارتباطات جدیدی پیدا می‌کنن.

متوجه می‌شین که انواع خاصی از به‌روزرسانی‌ها احتمالاً باعث ایجاد انواع خاصی از مشکلات سئو می‌شن، یا فلان افزونه‌ها با فلان مشکلات در ارتباط هستن و غیره.

چک‌لیست کنترل کیفیت سئوی شما یه سند زنده و پویاست و جاییه برای مستند کردن همه این موارد تا کنترل کیفیت سئو مؤثرتر بشه و از تکرار اشتباهات جلوگیری کنه؛ فرقی هم نمی‌کنه چه کسی این کار رو انجام می‌ده.