جئو و سئو: هم‌پا یا روبرو؟ بالاخره قضیه چیه؟
همون‌طور که هوش مصنوعی داره دنیای جستجو رو از نو شکل میده، GEO (بهینه‌سازی برای موتورهای تولیدگر) ممکنه به یه تخصص مستقل تبدیل بشه، بخشی از سئو باقی بمونه، یا یه جایی بین این دو قرار بگیره. بیاین با هم ببینیم آینده چه شکلی می‌تونه باشه.
توی یکی دو سال گذشته، هوش مصنوعی (AI) و مدل‌های زبانی بزرگ (LLMs) حسابی سر و صدا کردن و از یه مفهوم تخصصی، به بحث داغ روزمره‌ی مردم تبدیل شدن.
تا همین چند وقت پیش، درک بیشتر مردم از هوش مصنوعی به چیزایی که تو فیلم‌های علمی-تخیلی دیده بودن یا نهایتاً کابوس ربات‌هایی که دنیا رو تسخیر می‌کنن، محدود می‌شد.
اما حالا، انگار همه دارن در موردش حرف می‌زنن و خب، طبیعیه که ما دیجیتال مارکترها هم سریع وارد گود شدیم.
این کار رو قبلاً با موتورهای جستجو کردیم. با شبکه‌های اجتماعی هم امتحانش کردیم.
و حالا دوباره داریم با LLMها همون کار رو می‌کنیم؛ یعنی از یه تکنولوژی جدید و توجه زیاد مردم، برای معرفی برندمون استفاده می‌کنیم.
کنفرانس‌های زیادی به پیدا کردن راهکار طلایی برای بهینه‌سازی برای هوش مصنوعی اختصاص پیدا کرده. لینکدین پر شده از تحلیل‌ها و نظرات مختلف.
تقریباً روی یه اسم مخفف براش به توافق رسیدیم. و حتی آگهی‌های شغلی بازاریابی هم از همین الان اون رو به عنوان یه مهارت ضروری لیست کردن.
اما آینده‌ی «GEO» چی می‌شه؟
آیا به یه کانال بازاریابی حیاتی با متخصص‌های خودش تبدیل می‌شه، یا مثل خیلی از مهارت‌های دیگه، به یه گوشه‌ی دنج و تخصصی در دنیای سئو تبدیل خواهد شد؟
چرا GEO ممکنه به یک شاخه‌ی مستقل در بازاریابی تبدیل بشه
دلایلی وجود داره که باعث می‌شه انتظار داشته باشیم GEO به یه رشته‌ی بازاریابی مستقل تبدیل بشه.
چون خودمون این‌طور می‌خوایم!
دلیل اصلی که GEO می‌تونه به یه تخصص جداگونه تبدیل بشه اینه که ما، به عنوان یه صنعت، این موضوع رو جا بندازیم.
همین الان هم بحث‌های زیادی در مورد GEO توی جامعه سئو وجود داره؛ از تلاش برای انتخاب یه مخفف مناسب گرفته تا دفاع از اهمیتش در کنار بقیه کانال‌های بازاریابی.
یکی از راه‌هایی که ممکنه به یه رشته‌ی مستقل تبدیل بشه، صرفاً با قدرت اراده و پافشاری خودمونه.
هرچقدر بیشتر بهش برچسب «متفاوت از سئو» بزنیم، بیشتر به عنوان یه کانال مستقل دیده می‌شه.
LLMها از مدل پرسش و پاسخ فراتر برن
ممکنه شاهد یه تغییر بزرگ در نحوه‌ی عملکرد LLMها هم باشیم.
در حال حاضر، GEO در سطح استراتژیک خیلی شبیه به سئو به نظر می‌رسه و تفاوت‌ها بیشتر در سطح تاکتیک‌هاست.
هر دو روی بهینه‌سازی برای دیده‌شدن در پلتفرم‌های مختلف تمرکز دارن.
اما اگه LLMها از مدل فعلی پرسش و پاسخ فراتر برن – یا اگه هوش مصنوعی عامل (agentic AI) به تمرکز اصلی GEO تبدیل بشه – ممکنه تاکتیک‌های ما نیاز به تغییرات اساسی پیدا کنن و یه رویکرد استراتژیک کاملاً جدید لازم بشه.
اون موقع، خود پلتفرم‌ها به قدری از هم متفاوت شدن که با GEO به عنوان یه رشته‌ی مستقل برخورد می‌شه.
GEO به سمت همکاری و مشارکت با پلتفرم‌ها بره
دلیل دیگه‌ای که ممکنه GEO رو از سئو جدا کنه اینه که تمرکزش از بهینه‌سازی برای الگوریتم‌ها، به سمت همکاری مستقیم با ارائه‌دهنده‌های LLM بره.
مثلاً، Perplexity AI با شرکت‌های رسانه‌ای قرارداد همکاری بسته و از دیتاست‌های اون‌ها در پایگاه دانش خودش استفاده می‌کنه تا مشتری‌ها بتونن مستقیماً از طریق پاسخ‌ها با برندهای مشارکت‌کننده تعامل داشته باشن.
اگه این روند ادامه پیدا کنه، بهینه‌سازی برای دیده‌شدن، کمتر شبیه سئو و بیشتر شبیه بازاریابی مشارکتی (Affiliate Marketing) یا همکاری در فروش می‌شه.
سئو جای خودش رو به GEO بده
و در نهایت، ممکنه ارزش کلی GEO از سئو پیشی بگیره.
اگه LLMها به منبع اصلی کشف و پیدا کردن اطلاعات تبدیل بشن، تقاضا برای مهارت‌های GEO خیلی بیشتر می‌شه.
در اون صورت، خیلی از متخصص‌های سئو ممکنه خیلی ساده خودشون رو به عنوان متخصص GEO معرفی کنن.
این‌طوری GEO به جای اینکه فقط یه کانال خاص باشه، به کانال پیش‌فرض برای دیده‌شدن در جستجو تبدیل می‌شه.
و اما چرا GEO ممکنه از سئو جدا نشه
با اینکه دلایل زیادی برای مستقل شدن GEO وجود داره، دلایل مهمی هم هست که نشون میده ممکنه این اتفاق نیفته.
مهارت‌های مورد نیازش خیلی به سئو نزدیکه
در حال حاضر، مهارت‌هایی که برای بهینه‌سازی و دیده‌شدن در LLMها لازمه، خیلی شبیه به مهارت‌های سئو هست.
تفاوت اصلی در درک نحوه‌ی عملکرد LLMها و شیوه‌ی استفاده‌ی مردم از اون‌هاست.
اما این‌ها مهارت‌های کاملاً جدیدی نیستن.
متخصص‌های سئو همین الان هم ساعت‌ها وقت می‌ذارن تا:
- تغییرات الگوریتم‌ها رو مطالعه کنن.
- تأثیر این تغییرات روی نتایج رو تحلیل کنن.
- و نحوه‌ی تعامل مخاطبان با موتورهای جستجو رو بفهمن.
درسته که این پلتفرم‌ها از نظر فنی متفاوت عمل می‌کنن و سازوکار داخلی‌شون اون‌قدرها هم که بعضی‌ها فکر می‌کنن ساده نیست.
با این حال، تخصصی که برای موفقیت در LLMها لازمه، همپوشانی خیلی زیادی با سئو داره.
تمرکز روی این حوزه‌ی خاص، ارزش افزوده‌ی زیادی نداره
دلیل دیگه‌ای که ممکنه GEO از سئو جدا نشه اینه که شاید به اندازه‌ی کافی درآمد یا ارزش قابل اندازه‌گیری ایجاد نکنه که یه تخصص جداگونه رو توجیه کنه.
در حال حاضر، LLMها ترافیک خیلی کمی به وب‌سایت‌ها هدایت می‌کنن و تأثیر واقعی دیده‌شدن در این پلتفرم‌ها به سختی قابل پیگیریه.
تا وقتی که GEO نتونه جایگزین ارزشی بشه که در حال حاضر سئو تولید می‌کنه، دلیل محکمی برای تمرکز مستقل روی اون وجود نداره.
مدل‌های پولی در LLMها زیرمجموعه‌ی تبلیغات کلیکی (PPC) می‌شن
LLMها به احتمال زیاد در آینده بیشتر به سمت کسب درآمد می‌رن که به احتمال قوی از طریق همکاری‌های پولی یا مدل‌های پرداخت به ازای کلیک (PPC) و پرداخت به ازای نمایش (Impression) خواهد بود.
اگه این اتفاق بیفته، این فرصت‌ها خیلی راحت با مهارت‌های فعلی دیجیتال مارکترها جور درمیاد.
در این صورت، GEO پولی به جای اینکه یه رشته‌ی کاملاً جدید باشه، فقط بخشی از روش‌های تبلیغاتی جاافتاده‌ی فعلی می‌شه.
به همین ترتیب، دلیل خاصی وجود نداره که انتظار داشته باشیم به متخصص‌های جداگونه برای بهینه‌سازی ارگانیک LLMها نیاز پیدا کنیم.
به نظر من محتمل‌ترین سناریو چیه؟
راستش رو بخواین، به نظرم محتمل‌ترین نتیجه یه چیزی بین این دو حالت خواهد بود.
GEO به یه زیرشاخه‌ی تخصصی تبدیل می‌شه
محتمل‌ترین سناریو اینه که GEO به جای یه رشته‌ی مستقل، در نهایت به یه زیرشاخه‌ی تخصصی تبدیل بشه.
مثلاً به سئوی محلی (Local SEO) یا سئوی یوتیوب فکر کنید. این‌ها حوزه‌هایی نیستن که یه نفر تمام‌وقت و به طور انحصاری فقط روی اون‌ها کار کنه.
در عوض، معمولاً حوزه‌های تمرکزی برای افرادی هستن که از جزئیات و ظرافت‌های اون‌ها لذت می‌برن یا تجربه‌ی زیادی در اون‌ها به دست آوردن، اما به ندرت پیش میاد که تنها تمرکز یه موقعیت شغلی باشن.
خیلی بعیده که یه آگهی شغلی برای «متخصص بهینه‌سازی یوتیوب» ببینید که هیچ مهارت دیگه‌ای نخواد.
حتی موقعیت‌های شغلی که روی «سئوی محلی» تأکید دارن، معمولاً انتظار دارن که فرد در کنارش دانش عمومی قوی در سئو هم داشته باشه.
به همین شکل، سخته تصور کنیم یه شرکت یه نفر رو برای سئو و یه نفر دیگه رو فقط برای GEO استخدام کنه.
همپوشانی این دو حوزه خیلی زیاده.
GEO و سئو با هم ترکیب می‌شن و «بهینه‌سازی جستجو» رو می‌سازن
به احتمال زیاد، وقتی این هیجان فعلی در مورد بهینه‌سازی برای هوش مصنوعی فروکش کنه، متخصص‌های جستجو، GEO رو توی مسئولیت‌های فعلی‌شون جا می‌دن.
همین الان، خیلی‌ها دارن خودشون رو به عنوان متخصص GEO معرفی می‌کنن و اغلب سعی می‌کنن با مطرح کردن یه موضوع انقلابی (و گاهی عمداً متناقض) توجه‌ها رو به خودشون جلب کنن.
اما این چیز جدیدی نیست.
تا همین چند وقت پیش، بحث داغ حول محور تیک‌تاک به عنوان «مرز بعدی» سئو بود.
لینکدین پر بود از تحلیل‌هایی که می‌گفتن شبکه‌های اجتماعی دارن به پلتفرم جستجوی نسل Z تبدیل می‌شن.
اما این اتفاق به شکل معناداری نیفتاد.
وقتی سروکله‌ی پدیده‌ی جذاب و جدید بعدی پیدا بشه، GEO و سئو به احتمال زیاد دو روی یک سکه می‌شن – یعنی هر دو بخشی از یک حوزه‌ی بزرگ‌تر به نام بهینه‌سازی جستجو خواهند بود.
پاسخی بگذارید