تا حالا فکر کردی موتورهای جستجو مثل گوگل و بینگ چطوری همه اون اطلاعاتی رو که تو نتایج جستجو نشون میدن جمع میکنن؟ دلیلش اینه که موتورهای جستجو تمام صفحات رو تو آرشیوشون ایندکس میکنن تا بتونن مرتبطترین نتایج رو بر اساس سوالها برگردونن. خزندههای وب یا وب کراولرها (Web Crawlers) به موتورهای جستجو کمک میکنن این فرآیند رو انجام بدن.
این مقاله به نکات مهمی درباره خزنده وب، اهمیتش، نحوه کارش و کاربردهاش میپردازه.
خزنده وب چیه؟
خزنده وب یا وب اسپایدر، یه برنامه کامپیوتریه که برای جستجو و ایندکس کردن خودکار محتوای وبسایتها و سایر اطلاعات روی اینترنت استفاده میشه. این برنامهها یا باتها معمولاً برای ایجاد ورودیهایی تو ایندکس موتور جستجو به کار میرن.
خزندههای وب به طور سیستماتیک صفحات وب رو بررسی میکنن تا بفهمن هر صفحه درباره چیه. این اطلاعات ایندکس، بهروز و بازیابی میشن تا وقتی کاربر یه سوال میپرسه، بتونن جواب بدن. بعضی وبسایتها هم از باتهای خزنده وب برای بهروزرسانی محتوای خودشون استفاده میکنن.
موتورهای جستجو مثل گوگل یا بینگ یه الگوریتم جستجو رو روی دادههایی که خزندههای وب جمع کردن اعمال میکنن تا اطلاعات و وبسایتهای مرتبط رو در پاسخ به جستجوهای کاربر نمایش بدن.
اگه یه سازمان یا صاحب وبسایت میخواد سایتش تو موتور جستجو رتبهبندی بشه، اول باید ایندکس بشه. اگه صفحات وب خزیده و ایندکس نشن، موتور جستجو نمیتونه اونا رو به صورت ارگانیک پیدا کنه.
خزندههای وب از یه سری صفحات مشخص شروع به خزیدن میکنن و بعد لینکهای موجود تو اون صفحات رو دنبال میکنن تا به صفحات جدید برسن. وبسایتهایی که نمیخوان خزیده یا توسط موتورهای جستجو پیدا بشن میتونن از ابزارهایی مثل فایل robots.txt استفاده کنن تا از باتها بخوان کل سایت یا بخشهایی از اون رو ایندکس نکنن.
انجام بررسیهای سایت با یه ابزار خزنده میتونه به صاحبان وبسایت کمک کنه لینکهای شکسته، محتوای تکراری و عنوانهای تکراری، گمشده یا خیلی کوتاه یا بلند رو شناسایی کنن.
خزندههای وب چطور کار میکنن؟
خزندههای وب با شروع از یه نقطه شروع یا لیستی از URLهای شناخته شده، صفحات وب رو بررسی و دستهبندی میکنن. قبل از بررسی هر صفحه، خزنده وب به فایل robots.txt اون صفحه نگاه میکنه که قوانین دسترسی باتها به وبسایت رو مشخص میکنه. این قوانین تعیین میکنن کدوم صفحات رو میشه خزید و کدوم لینکها رو میشه دنبال کرد.
برای رسیدن به صفحه بعدی، خزنده لینکهای موجود رو پیدا و دنبال میکنه. اینکه خزنده کدوم لینک رو دنبال کنه به سیاستهای تعریف شدهای بستگی داره که اون رو در مورد ترتیب خزیدن انتخابیتر میکنه. مثلاً این سیاستها ممکنه شامل موارد زیر باشن:
- تعداد صفحاتی که به اون صفحه لینک دادن
- تعداد بازدیدهای صفحه
- اعتبار برند
این فاکتورها نشون میدن که یه صفحه ممکنه اطلاعات مهمتری برای ایندکس شدن داشته باشه.
وقتی خزنده تو یه صفحه وبه، محتوا و دادههای توصیفی به اسم متاتگ رو ذخیره میکنه و بعد اون رو برای اسکن کلمات کلیدی توسط موتور جستجو ایندکس میکنه. این فرآیند تصمیم میگیره که آیا صفحه تو نتایج جستجو برای یه سوال نشون داده بشه یا نه و اگه آره، یه لیست از صفحات وب ایندکس شده رو به ترتیب اهمیت برمیگردونه.
اگه صاحب یه وبسایت نقشه سایتش رو برای خزیدن به موتورهای جستجو نده، یه خزنده وب هنوز میتونه با دنبال کردن لینکها از سایتهای ایندکس شدهای که بهش لینک دادن، وبسایت رو پیدا کنه.
مثالهایی از خزندههای وب
بیشتر موتورهای جستجوی محبوب خزندههای وب خودشون رو دارن که از یه الگوریتم خاص برای جمعآوری اطلاعات درباره صفحات وب استفاده میکنن. ابزارهای خزنده وب میتونن دسکتاپی یا مبتنی بر ابر باشن. چند تا مثال از خزندههای وبی که برای ایندکس کردن موتورهای جستجو استفاده میشن عبارتند از:
- Amazonbot خزنده وب آمازونه.
- Bingbot خزنده موتور جستجوی بینگ مایکروسافته.
- DuckDuckBot خزنده موتور جستجوی DuckDuckGo هست.
- Googlebot خزنده موتور جستجوی گوگله.
- Yahoo Slurp خزنده موتور جستجوی یاهوئه.
- Yandex Bot خزنده موتور جستجوی Yandex هست.
چرا خزندههای وب برای سئو مهم هستن؟
بهینهسازی موتور جستجو (SEO) فرآیند بهبود یه وبسایته تا وقتی مردم دنبال محصولات یا خدمات میگردن، اون سایت دیده بشه. اگه یه وبسایت خطاهایی داشته باشه که خزیدنش رو سخت کنه، یا اصلاً نشه خزیدش، رتبهاش تو صفحه نتایج موتور جستجو (SERP) پایینتر میاد یا اصلاً تو نتایج جستجوی ارگانیک نشون داده نمیشه. به همین دلیله که مهمه مطمئن بشیم صفحات وب لینک شکسته یا خطاهای دیگهای ندارن و اجازه میدن باتهای خزنده وب به وبسایتها دسترسی داشته باشن و جلوشون رو نمیگیرن.
همینطور، صفحاتی که مرتب خزیده نمیشن، تغییرات بهروز شدهای رو که ممکنه سئو رو بهبود بدن، نشون نمیدن. خزیدن منظم و اطمینان از بهروز بودن صفحات میتونه به بهبود سئو کمک کنه، مخصوصاً برای محتوایی که به زمان حساسه.
تفاوت خزیدن وب در مقابل وب اسکرپینگ
خزیدن وب و وب اسکرپینگ (Web Scrapping) دو مفهوم مشابه هستن که میتونن به راحتی با هم اشتباه گرفته بشن. تفاوت اصلی بین این دو اینه که خزیدن وب درباره پیدا کردن و ایندکس کردن صفحات وبه، در حالی که وب اسکرپینگ درباره استخراج دادههای پیدا شده از یک یا چند صفحه وبه.
وب اسکرپینگ شامل ساخت یه بات میشه که میتونه به طور خودکار دادهها رو از صفحات وب مختلف بدون اجازه جمعآوری کنه. در حالی که خزندههای وب بر اساس لینکها به طور مداوم لینکها رو دنبال میکنن، وب اسکرپینگ معمولاً یه فرآیند هدفمندتره و ممکنه فقط دنبال صفحات خاصی باشه.
در حالی که خزندههای وب از فایل robots.txt پیروی میکنن و درخواستهاشون رو محدود میکنن تا از فشار بیش از حد به سرورهای وب جلوگیری کنن، وب اسکرپرها به هر فشاری که ممکنه ایجاد کنن بیتوجه هستن.
ممکنه از وب اسکرپینگ برای اهداف تحلیلی استفاده بشه (شامل جمعآوری دادهها، ذخیره و تحلیل اونا) تا مجموعه دادههای هدفمندتری ایجاد بشه.
میشه از باتهای ساده برای وب اسکرپینگ استفاده کرد، اما باتهای پیچیدهتر از هوش مصنوعی استفاده میکنن تا دادههای مناسب رو تو یه صفحه پیدا کنن و اون رو تو فیلد داده درست کپی کنن تا توسط یه برنامه تحلیلی پردازش بشه. موارد استفاده از وب اسکرپینگ مبتنی بر هوش مصنوعی شامل تجارت الکترونیک، تحقیقات نیروی کار، تحلیل زنجیره تأمین، جمعآوری دادههای سازمانی و تحقیقات بازار میشه.
برنامههای تجاری از وب اسکرپینگ برای تحلیل احساسات درباره محصولات جدید، جمعآوری مجموعه دادههای ساختاریافته درباره شرکتها و محصولات، سادهسازی یکپارچهسازی فرآیندهای کسب و کار و جمعآوری پیشبینانه دادهها استفاده میکنن.
چرا به خزندههای وب “اسپایدر” میگن؟
اینترنت، یا حداقل اون بخشی که بیشتر کاربرها بهش دسترسی دارن، به عنوان شبکه جهانی وب هم شناخته میشه – در واقع بخش “www” تو آدرس اکثر وبسایتها از همین میاد. طبیعی بود که به باتهای موتور جستجو “اسپایدر (Spider)” بگن، چون همه جای وب میخزن، درست مثل عنکبوتهای واقعی که روی تار عنکبوت میخزن.
آیا همیشه باید به باتهای خزنده وب اجازه دسترسی به وبسایتها رو داد؟
این بستگی به صاحب وبسایت داره و به عوامل مختلفی ربط داره. خزندههای وب برای ایندکس کردن محتوا به منابع سرور نیاز دارن – اونا درخواستهایی میفرستن که سرور باید بهشون جواب بده، درست مثل وقتی که یه کاربر از سایت بازدید میکنه یا باتهای دیگه به سایت دسترسی پیدا میکنن. بسته به مقدار محتوای هر صفحه یا تعداد صفحات سایت، ممکنه به نفع صاحب وبسایت باشه که اجازه نده خیلی زیاد ایندکس بشه، چون ایندکس کردن زیاد میتونه به سرور فشار بیاره و هزینههای پهنای باند رو بالا ببره.
همچنین، ممکنه توسعهدهندهها یا شرکتها نخوان بعضی صفحات وب قابل کشف باشن مگر اینکه به کاربر از قبل لینکی به صفحه داده شده باشه (بدون اینکه صفحه رو پشت یه دیوار پرداخت یا ورود به سیستم قرار بدن). یه مثال از این مورد برای شرکتها وقتیه که یه صفحه فرود اختصاصی برای یه کمپین بازاریابی میسازن، اما نمیخوان کسی که هدف کمپین نیست بتونه به صفحه دسترسی پیدا کنه. اینجوری میتونن پیام رو سفارشی کنن یا عملکرد صفحه رو دقیق اندازهگیری کنن. تو این موارد شرکت میتونه یه تگ “noindex” به صفحه فرود اضافه کنه تا تو نتایج موتور جستجو نشون داده نشه. همچنین میتونن یه تگ “disallow” تو صفحه یا تو فایل robots.txt اضافه کنن تا اسپایدرهای موتور جستجو اصلاً اون رو نخزن.
صاحبان وبسایت ممکنه به دلایل مختلف دیگهای هم نخوان باتهای خزنده وب بخشی یا کل سایتشون رو بخزن. مثلاً، یه وبسایت که به کاربرها امکان جستجو داخل سایت رو میده ممکنه بخواد صفحات نتایج جستجو رو مسدود کنه، چون این صفحات برای بیشتر کاربرها مفید نیستن. صفحات دیگهای که به طور خودکار تولید میشن و فقط برای یک یا چند کاربر خاص مفید هستن هم باید مسدود بشن.
چالشهای خزیدن وب چیه؟
۱. تازگی پایگاه داده
محتوای وبسایتها مرتب بهروز میشه. صفحات وب پویا مثلاً محتواشون رو بر اساس فعالیتها و رفتارهای بازدیدکنندهها تغییر میدن. این یعنی کد منبع وبسایت بعد از اینکه اون رو خزیدی، دیگه یکسان نمیمونه. برای اینکه به کاربر بهروزترین اطلاعات رو بدیم، خزنده وب باید اون صفحات وب رو بیشتر بخزه.
۲. تلههای خزنده
وبسایتها از تکنیکهای مختلفی مثل تلههای خزنده استفاده میکنن تا جلوی دسترسی و خزیدن خزندههای وب به بعضی صفحات وب رو بگیرن. یه تله خزنده یا تله عنکبوتی باعث میشه یه خزنده وب بینهایت درخواست بفرسته و تو یه چرخه خزیدن بیپایان گیر بیفته. وبسایتها ممکنه ناخواسته هم تلههای خزنده ایجاد کنن. در هر صورت، وقتی یه خزنده با یه تله خزنده روبرو میشه، وارد چیزی شبیه یه حلقه بینهایت میشه که منابع خزنده رو هدر میده.
۳. پهنای باند شبکه
دانلود تعداد زیادی صفحه وب نامربوط، استفاده از یه خزنده وب توزیعشده، یا خزیدن دوباره صفحات وب زیاد، همه باعث مصرف بالای ظرفیت شبکه میشن.
۴. صفحات تکراری
باتهای خزنده وب معمولاً همه محتوای تکراری رو تو وب میخزن؛ اما، فقط یه نسخه از یه صفحه ایندکس میشه. محتوای تکراری کار رو برای باتهای موتور جستجو سخت میکنه که تصمیم بگیرن کدوم نسخه از محتوای تکراری رو ایندکس و رتبهبندی کنن. وقتی گوگلبات یه گروه از صفحات وب یکسان رو تو نتیجه جستجو پیدا میکنه، فقط یکی از این صفحات رو ایندکس و انتخاب میکنه تا در پاسخ به جستجوی کاربر نشون بده.
۳ تا از بهترین شیوههای خزیدن وب
۱. نرخ خزش
وبسایتها یه نرخ خزش تعیین میکنن تا تعداد درخواستهای باتهای خزنده وب رو محدود کنن. نرخ خزش نشون میده یه خزنده وب تو یه بازه زمانی مشخص چند تا درخواست میتونه به وبسایت شما بفرسته (مثلاً ۱۰۰ تا درخواست در ساعت). این به صاحبان وبسایت اجازه میده از پهنای باند سرورهای وبشون محافظت کنن و بار اضافی سرور رو کم کنن. یه خزنده وب باید به محدودیت خزش وبسایت هدف پایبند باشه.
۲. رعایت robots.txt
فایل robots.txt یه سری محدودیته که به باتهای خزنده وب میگه به کدوم محتوا تو یه وبسایت میتونن دسترسی داشته باشن. robots.txt به خزندهها میگه کدوم صفحات رو تو یه وبسایت میتونن بخزن و ایندکس کنن تا ترافیک خزش رو مدیریت کنن. باید فایل robots.txt وبسایت رو چک کنی و از دستورالعملهای داخلش پیروی کنی.
۳. چرخش IP
وبسایتها از تکنیکهای ضد اسکرپینگ مختلفی مثل کپچا استفاده میکنن تا ترافیک خزنده رو مدیریت کنن و وب اسکرپینگ رو کاهش بدن. مثلاً، فینگرپرینت مرورگر یه تکنیک ردیابیه که وبسایتها ازش استفاده میکنن تا اطلاعاتی درباره بازدیدکنندهها مثل مدت جلسه یا بازدیدهای صفحه و غیره جمعآوری کنن. این روش به صاحبان وبسایت اجازه میده “ترافیک غیرانسانی” رو تشخیص بدن و آدرس IP بات رو مسدود کنن. برای جلوگیری از تشخیص، میتونی پراکسیهای چرخشی رو تو خزنده وبت یکپارچه کنی.
مزایای خزیدن وب
در حالی که خزیدن وبی که موتورهای جستجو استفاده میکنن یه تجربه جستجوی کاربرپسند فراهم میکنه، کاربران تجاری به روشهای مختلفی از خزیدن وب سود میبرن.
مزیت اصلی خزیدن وب برای کاربران تجاری اینه که قابلیت کشف سایت، محتوا و دادههاشون رو ممکن میکنه و به این ترتیب برای سئو و استراتژی جستجوی کسب و کار ضروریه. خزیدن سایتت همچنین سادهترین راه برای ایندکس کردن دادههای سایت خودت برای تجربه جستجوی خودته. و خبر خوب اینه که خزیدن وب روی عملکرد سایتت تأثیر نمیذاره چون تو پسزمینه اجرا میشه. خزیدن وب منظم همچنین بهت کمک میکنه عملکرد سایتت، تجربه جستجو رو مدیریت کنی و مطمئن بشی که به بهترین شکل رتبهبندی میشه.
مزایای دیگه خزیدن وب شامل اینا میشه:
- گزارشدهی داخلی: بیشتر خزندههای وب ویژگیهای گزارشدهی یا تحلیلی دارن که میتونی بهشون دسترسی داشته باشی. این گزارشها اغلب میتونن به صفحات گسترده یا فرمتهای قابل خوندن دیگه صادر بشن و ابزارهای مفیدی برای مدیریت سئو و استراتژی جستجوت هستن.
- پارامترهای خزش: به عنوان مدیر سایت، میتونی قوانین تکرار نرخ خزش رو تنظیم کنی. تو تصمیم میگیری بات عنکبوتی چقدر مرتب سایتت رو بخزه. چون بات خودکاره، نیازی نیست هر بار دستی گزارشهای خزش رو بگیری.
- ایندکس کردن خودکار: استفاده از یه خزنده وب روی سایتت بهت امکان میده دادههات رو به طور خودکار ایندکس کنی. میتونی کنترل کنی چه دادههایی خزیده و ایندکس بشن که این فرآیند رو بیشتر خودکار میکنه.
- تولید سرنخ: خزیدن میتونه بهت کمک کنه بینشهایی درباره بازار به دست بیاری، فرصتها رو پیدا کنی و سرنخ تولید کنی. به عنوان یه ابزار جستجوی خودکار، فرآیندی رو که ممکنه دستی باشه تسریع میکنه.
- نظارت: خزندههای وب میتونن بهت کمک کنن اشارهها به شرکتت تو شبکههای اجتماعی رو نظارت کنی و زمان پاسخگویی رو کم کنی. وقتی برای نظارت استفاده میشه، یه خزنده وب میتونه یه ابزار روابط عمومی مؤثر باشه.
روندهای آینده در خزیدن وب
خزندههای وب توسط همه موتورهای جستجو استفاده میشن و یه فناوری نسبتاً بالغ هستن. به همین دلیل، کم پیش میاد که کسی وقتش رو صرف ساخت خزنده خودش کنه. علاوه بر این، خزندههای وب متنباز هم وجود دارن.
با این حال، همونطور که تولید دادههای جدید همچنان به صورت نمایی رشد میکنه و شرکتها بیشتر به سمت استفاده از امکانات دادههای ساختارنیافته حرکت میکنن، فناوری خزش وب هم برای برآورده کردن این نیاز تکامل پیدا میکنه. قابلیتهای جستجو برای کسب و کارها حیاتی هستن و با ظهور هوش مصنوعی، خزندههای وب سازمانی کلید اطمینان از این هستن که هوش مصنوعی مولد، مرتبطترین و بهروزترین اطلاعات رو با خزیدن و ایندکس کردن منظم دادههای سایت دریافت میکنه.
کسب و کارها همچنین بودجه بیشتری رو به اسکرپینگ وب اختصاص میدن تا موارد استفاده فعلی رو گسترش بدن که شامل تحقیقات، تحقیقات بازار، نظارت بر رقبا یا حتی تحقیقات جنایی میشه.
بهینهسازی خزشهای وبسایت موتور جستجو با رادزاد
بعد از پوشش دادن اصول اولیه خزش، باید جواب سوالت که “خزنده وب چیه؟” رو گرفته باشی. خزندههای موتور جستجو قدرتهای فوقالعادهای برای پیدا کردن و ثبت صفحات وبسایت هستن.
این یه بلوک سازنده اساسی برای استراتژی سئوی توئه و یه شرکت سئو میتونه خلأها رو پر کنه و یه کمپین قوی برای کسب و کارت فراهم کنه تا ترافیک، درآمد و رتبهبندی رو تو نتایج جستجو افزایش بده.
رادزاد که به عنوان شرکت سئوی حرفه ای شناخته شده، آمادهست تا نتایج واقعی رو برات رقم بزنه. ما مشتریانی از طیف وسیعی از صنایع داریم، پس تجربه زیادی داریم. اما میتونیم بگیم که مشتریان ما از همکاری با ما خیلی راضی هستن.
آمادهای با یه متخصص درباره خدمات سئوی ما صحبت کنی؟
همین امروز با ما تماس بگیر. خوشحال میشیم صدات رو بشنویم.
سوالات متداول (FAQ)
خزندههای وب چقدر مرتب از وبسایتها بازدید میکنن؟
خزندههای وب مرتباً از وبسایتها بازدید میکنن، اما تکرار این کار به عوامل مختلفی مثل تناوب بهروزرسانی وبسایت و اهمیت اون بستگی داره.
میتونم جلوی خزندههای وب رو از وبسایتم بگیرم؟
آره، میتونی از یه فایل robots.txt استفاده کنی تا به خزندههای وب بگی کدوم بخشهای سایتت رو بخزن و کدوم رو نادیده بگیرن. همچنین میتونی تو بعضی راهحلهای مدیریت بات پیشرفتهتر ترجیحاتی رو تنظیم کنی تا با خزندههای وب مختلف کارهای متفاوتی انجام بدی، مثلاً اجازه بدی بعضی خزندههای وب کمتر شناخته شده فقط تو ساعات شب به سایتت دسترسی داشته باشن.
آیا خزندههای وب لینکهای موجود تو کد جاوااسکریپت رو دنبال میکنن؟
بعضی خزندههای وب مدرن میتونن جاوااسکریپت رو پردازش کنن و لینکهای موجود تو اون رو دنبال کنن، اما همه این کار رو نمیکنن.
چطور میتونم چک کنم که وبسایتم توسط موتورهای جستجو ایندکس شده یا نه؟
میتونی از ابزارهای مخصوص هر موتور جستجو مثل گوگل سرچ کنسول استفاده کنی تا چک کنی وبسایتت ایندکس شده یا نه.
آیا خزندههای وب قادر به خوندن عکسها و ویدیوها هستن؟
خزندههای وب میتونن متادیتای عکس و ویدیو رو بخونن اما ممکنه محتوای اونا رو به اندازه متن جامع تفسیر نکنن.
آیا خزندههای وب میتونن به محتوای محافظت شده با رمز عبور دسترسی پیدا کنن؟
تو بیشتر موارد، خزندههای وب نمیتونن به محتوایی که پشت دیوارهای ورود به سیستم یا مناطق محافظت شده با رمز عبور قرار داره دسترسی پیدا کنن.