چطور ساختار سایت رو برای سئو بهینه کنیم؟
وب‌سایتتون رو طوری سازماندهی کنید که هم کاربرها و هم ربات‌های موتور جستجو بتونن خیلی راحت به محتوای شما دسترسی پیدا کنن.
وقتی صحبت از کارهای مهم و اولویت‌دار سئو می‌شه، معمولاً همه به سراغ حوزه‌های کلیدی مثل تحقیق کلمات کلیدی، برنامه‌ریزی محتوا و لینک‌سازی می‌رن.
کمتر کسی معماری وب‌سایت رو در صدر لیست کارهای مهمش قرار می‌ده.
اما واقعیت اینه که پیاده‌سازی یه معماری سایت درست و حسابی می‌تونه تأثیر فوق‌العاده مثبتی روی عملکرد ارگانیک شما داشته باشه.
در مقابل، ساختار ضعیف سایت مثل یه بلیط سریع‌السیره برای محو شدن از صفحه نتایج گوگله.
توی این مقاله، می‌خوایم توضیح بدیم که چرا معماری سایت برای سئو اینقدر ضروریه، نگاهی به روش‌های مختلف سازماندهی سایت بندازیم و چند تا نکته بهتون بگیم تا ساختار سایتتون تا جای ممکن سئودوستانه (SEO-Friendly) بشه.
پس، بی معطلی بریم سر اصل مطلب.
معماری وب‌سایت چیه؟
معماری وب‌سایت به نحوه چیدمان و ارتباط صفحات مختلف یه سایت با همدیگه اشاره داره.
این مفهوم همه جنبه‌های ساختار سلسله‌مراتبی سایت رو در بر می‌گیره؛ مثلاً اینکه محتواهای مرتبط چطور دسته‌بندی می‌شن و صفحات مختلف چطور به هم لینک می‌شن.
همونطور که در ادامه می‌بینید، داشتن یه معماری سایت شفاف، منسجم و قابل فهم، برای اینکه وب‌سایت شما هم برای کاربرها قابل استفاده باشه و هم برای موتورهای جستجو قابل خزش (crawlable)، یه اصل اساسیه.
اهمیت معماری وب‌سایت برای سئو
خب، معماری سایت دقیقاً چطور روی توانایی یه سایت برای گرفتن رتبه بهتر در موتورهای جستجو تأثیر می‌ذاره؟
در ادامه ۵ دلیل اصلی که نشون می‌ده چرا معماری سایت برای سئو حیاتیه رو با هم بررسی می‌کنیم.
۱. خزش و ایندکس شدن سایت رو بهتر می‌کنه
قبل از اینکه موتورهای جستجو بتونن محتوای شما رو برای کلمات کلیدی مناسب رتبه‌بندی کنن، اول باید بفهمن که هر صفحه از سایت شما درباره چیه.
برای این کار، خزنده‌های موتور جستجو (spiders) محتوای سایت شما رو می‌خزن (crawl می‌کنن) و بعد اطلاعات رو توی ایندکس موتور جستجو ذخیره می‌کنن.
وقتی سایت شما معماری اطلاعات منطقی و ساختار لینک‌سازی داخلی درستی داشته باشه، موتورهای جستجو می‌تونن به راحتی تمام محتوای شما رو پیدا کنن و یه تصویر دقیق از هدف و موضوع سایت شما به دست بیارن.
۲. اعتبار لینک (Link Equity) رو پخش می‌کنه
اعتبار لینک (Link Equity) که گاهی بهش «آب لینک» (Link Juice) هم میگن، به اعتباری اشاره داره که از یه صفحه به صفحه دیگه‌ای که بهش لینک داده شده، منتقل می‌شه.
این موضوع خیلی مهمه، چون هر چقدر اعتبار یه صفحه بیشتر باشه، احتمال اینکه رتبه بگیره هم بیشتر می‌شه.
یه سیستم منظم از لینک‌های داخلی، مسیرهایی رو برای انتقال اعتبار لینک از یه صفحه به صفحه دیگه ایجاد می‌کنه.
۳. اعتبار موضوعی (Topical Authority) ایجاد می‌کنه
با گروه‌بندی محتواهایی که از نظر موضوعی به هم شبیه هستن، می‌تونید اعتبار خودتون رو توی اون موضوعات خاص به شدت افزایش بدید.
این کار به گوگل نشون می‌ده که سایت شما اون موضوع رو با عمق و وسعت قابل توجهی پوشش داده.
وقتی موتورهای جستجو شما رو به عنوان یه منبع معتبر در یک موضوع خاص بشناسن، رتبه گرفتن برای کلمات کلیدی مرتبط با اون موضوع خیلی راحت‌تر می‌شه.
۴. به ایجاد سایت لینک (Sitelinks) کمک می‌کنه
یه معماری سایت خوب به گوگل این امکان رو می‌ده که برای وب‌سایت شما سایت لینک‌های ارگانیک ایجاد کنه.
سایت لینک‌ها، لینک‌های فرعی‌ای هستن که زیر بعضی از نتایج برتر جستجو نمایش داده می‌شن. این لینک‌ها به کاربرهای گوگل اجازه می‌دن که مستقیماً از صفحه نتایج جستجو به بخش‌های مختلف سایت شما دسترسی پیدا کنن.
به همین دلیل، سایت لینک‌ها می‌تونن نرخ کلیک ارگانیک (CTR) شما رو افزایش بدن.
از اونجایی که گوگل سایت لینک‌ها رو به صورت خودکار ایجاد می‌کنه، هیچ راه مستقیمی برای بهینه‌سازی و گرفتن اون‌ها وجود نداره.
اما با اطمینان می‌شه گفت اگه گوگل برای خزش و درک وب‌سایت شما به مشکل بخوره، هیچ سایت لینکی هم به دست نمیارید.
۵. تجربه کاربری بهتری ایجاد می‌کنه
البته یه ساختار سایت منسجم فقط کار رو برای خزنده‌های موتور جستجو راحت نمی‌کنه. این ساختار، پایه و اساس یه تجربه کاربری مثبت هم هست.
یه وب‌سایت با ساختار خوب، به کاربرها کمک می‌کنه تا محصولات، دسته‌بندی‌ها و اطلاعات مورد نیازشون رو فقط با چند کلیک پیدا کنن.
همه ما می‌دونیم که یه معماری سایت گیج‌کننده چقدر می‌تونه کلافه‌کننده باشه. با حذف کردن موانع تا جای ممکن، بازدیدکننده‌های بیشتری در سایت شما می‌مونن، به مشتری تبدیل می‌شن و به شما لینک می‌دن.
علاوه بر این، یادتون باشه که الگوریتم گوگل فاکتورهایی مثل تجربه کاربری رو هم موقع تصمیم‌گیری برای رتبه‌بندی یه سایت در نظر می‌گیره.
مدل‌های معماری وب‌سایت برای سئو
حالا بیاید ببینیم از چه مدل معماری سایتی باید استفاده کنید تا بیشترین سود رو از نظر سئو ببرید.
مهم‌ترین تفاوت اینجا بین ساختارهای عمیق (deep) و کم‌عمق (shallow) سایته. اگه یه سایت ساختار عمیقی داشته باشه، یعنی کاربرها برای رسیدن به صفحه مورد نظرشون باید روی لینک‌های زیادی کلیک کنن.
از طرف دیگه، یه ساختار سایت کم‌عمق (که بهش ساختار مسطح یا flat هم میگن) به کاربرها اجازه می‌ده تا فقط با چند کلیک به صفحه مورد نظرشون برسن.
اینم یه مثال از ساختار کم‌عمق:
دقت کنید که سلسله‌مراتب در اینجا شبیه به یه هرمه.
صفحه اصلی در بالای هرم قرار داره و به صفحات دسته‌بندی سطح بالا لینک می‌ده، اون‌ها هم به نوبه خودشون به صفحات زیرمجموعه لینک می‌دن و در نهایت به صفحات محصول یا مقالات می‌رسیم. در تئوری، کاربری که وارد این سایت می‌شه می‌تونه حداکثر با سه کلیک به هر صفحه‌ای که می‌خواد برسه.
همونطور که شاید حدس زده باشید، ساختار سایت کم‌عمق برای سئو بهتره، چون تعداد مراحل لازم برای پیدا کردن یه محتوای خاص رو هم برای موتورهای جستجو و هم برای کاربرها به حداقل می‌رسونه.
۷ تا از بهترین روش‌ها برای معماری وب‌سایت سئومحور
پیاده‌سازی یه ساختار سایت کم‌عمق، اولین قدم برای بهینه‌سازی معماری سایت برای عملکرد بهتر در سئو هست.
با این حال، چندین فاکتور دیگه هم وجود داره که باید در نظر بگیرید تا مطمئن بشید ساختار سایت شما واقعاً سئودوستانه (SEO-friendly) است.
موقع طراحی چیدمان سایتتون، این بهترین روش‌ها رو در ذهن داشته باشید.
۱. طبقه‌بندی (Taxonomy) وب‌سایت خودتون رو مشخص کنید
موقع برنامه‌ریزی برای سایتتون، باید با دقت به این فکر کنید که صفحات رو چطور دسته‌بندی می‌کنید.
ایجاد یه طبقه‌بندی منظم و تمیز، مخصوصاً برای سایت‌هایی که صفحات محصول یا محتواهایی مثل مقاله و کیس استادی دارن، خیلی مهمه.
نکته اینجاست که صفحات دسته‌بندی و زیرمجموعه رو طوری تعریف کنید که هیچ صفحه محصول یا محتوایی بدون دسته‌بندی نمونه. در عین حال، نباید بیشتر از حد نیاز دسته‌بندی ایجاد کنید.
به احتمال زیاد، خودتون یه دید کلی از اینکه محصولات و محتواهاتون چطور می‌تونن گروه‌بندی بشن دارید.
اما ارزشش رو داره که ببینید سایت‌های دیگه تو حوزه کاری شما چطور با این مسئله برخورد می‌کنن. حتی می‌تونید از روش مرتب‌سازی کارتی (Card Sorting) با شرکت‌کننده‌های آزمایشی استفاده کنید تا ببینید اون‌ها فکر می‌کنن صفحات شما چطور باید دسته‌بندی بشن.
خوشه‌های موضوعی (Topic Clusters) ابزار مفیدی برای سازماندهی سایت شما هستن.
۲. یه منوی ناوبری (Navigation) قابل فهم و ساده بسازید
یکی از مهم‌ترین ملاحظات طراحی برای هر وب‌سایتی، منوی ناوبری سطح بالا (top-level navigation) هست که به موتورهای جستجو و کاربرها یه نمای کلی دیگه از سلسله‌مراتب اطلاعات سایت شما می‌ده.
هدف ناوبری سایت باید این باشه که به کاربرها کمک کنه چیزی رو که دنبالش هستن، در سریع‌ترین زمان و با کمترین زحمت ممکن پیدا کنن.
فرقی نمی‌کنه سایت شما چقدر بزرگه، بازدیدکننده‌ها باید بتونن با سه تا چهار کلیک به محتوای مورد نظرشون برسن. اگه گشت و گذار توی سایت شما سخت باشه، کاربرها خیلی راحت اون رو ترک می‌کنن.
منوی ناوبری اصلی وب‌سایت شما باید شامل لینک به تمام صفحات دسته‌بندی اصلی باشه. به همین دلیله که محدود کردن دسته‌بندی‌های اصلی به موارد ضروری، خیلی مهمه.
داشتن دسته‌بندی‌های سطح بالای زیاد، یه منوی ناوبری شلوغ و سخت برای استفاده ایجاد می‌کنه.
برای سایت‌هایی با هزاران صفحه، مثل فروشگاه‌های اینترنتی با موجودی زیاد، معمولاً ایده خوبیه که از ناوبری فیلتردار (Faceted Navigation) استفاده کنید.
اینکه به کاربرها امکان فیلتر کردن جستجوهاشون رو بدید، می‌تونه زمان پیدا کردن چیزی که نیاز دارن رو به شکل قابل توجهی کاهش بده.
(فقط حواستون باشه که ناوبری فیلتردار می‌تونه باعث ایجاد بعضی مشکلات سئویی مثل محتوای تکراری (duplicate content) بشه که باید به اون‌ها هم رسیدگی کنید).
برای مثال، خیلی از فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ مثل دیجی‌کالا از این نوع ناوبری استفاده می‌کنن تا کاربرها بتونن محصولات رو بر اساس برند، قیمت، رنگ و… فیلتر کنن.
به عنوان یه راه حل دیگه، سایت‌های بزرگتر می‌تونن از چیزی به اسم «مگا منو» (Mega Menu) برای راحت‌تر کردن ناوبری استفاده کنن. این منوهای کشویی وقتی باهاشون تعامل می‌کنید، باز می‌شن و گزینه‌های دسته‌بندی‌های عمیق‌تر رو نشون می‌دن.
مثلاً در سایت دیجی‌کالا می‌تونید ببینید که با نگه داشتن ماوس روی دسته‌بندی «کالای دیجیتال»، یه منوی بزرگ با زیرمجموعه‌هایی مثل «موبایل»، «لپ‌تاپ» و… باز می‌شه.
۳. از ساختار URL ساده استفاده کنید
URLها باید مرتب، با ساختار یکپارچه و منعکس‌کننده سلسله‌مراتب دسته‌بندی‌های وب‌سایت شما باشن.
این یه مثال شماتیک از یه URL با ساختار خوبه:
https://website.com/category/sub-category/page-titleسازماندهی URLها در زیرپوشه‌ها (subdirectories) یه راه دیگه برای نشون دادن اینه که صفحات داخل اون بخش از سایت، از نظر موضوعی به هم مرتبط هستن.
همچنین خوبه که بدونید گوگل چه نوع ساختار URLهایی رو ترجیح می‌ده و از چه نوعی خوشش نمیاد. در ادامه چند ساختار URL که گوگل توصیه نمی‌کنه رو می‌بینید:
- استفاده از کاراکترهای غیر-ASCII (مثل حروف فارسی) در URL.
- URLهایی که شامل اعداد شناسایی طولانی و ناخوانا هستن.
- چسبوندن کلمات کلیدی به همدیگه در URL.
- استفاده از آندرلاین (_).
۴. از لینک‌سازی داخلی غافل نشید
قبلاً اشاره کردیم که لینک‌های داخلی شما چطور به موتورهای جستجو و کاربرها اجازه می‌دن تا مسیرشون رو توی سایت شما پیدا کنن و روابط بین صفحات رو بفهمن.
اگه وب‌سایتتون رو مثل یه ساختمون در نظر بگیرید، لینک‌های داخلی مثل راهروها و پله‌هایی هستن که اتاق‌ها و طبقات مختلف رو به هم وصل می‌کنن.
شما می‌تونید از دو نوع اصلی لینک داخلی استفاده کنید: ناوبری (navigational) و محتوایی (contextual).
لینک‌های ناوبری در صفحه اصلی، منوی ناوبری و فوتر سایت شما ظاهر می‌شن.
لینک‌های محتوایی اون‌هایی هستن که شما داخل یه محتوا قرار می‌دید تا کاربرها رو به یه اطلاعات مرتبط دیگه هدایت کنید.
نکته کلیدی برای استفاده استراتژیک از لینک‌های داخلی اینه که مطمئن بشید به طور مکرر از صفحات با اعتبار بالا (یعنی صفحاتی که بیشترین تعداد بک‌لینک باکیفیت رو دریافت می‌کنن) به صفحات اولویت‌دارتون لینک می‌دید.
برای اکثر وب‌سایت‌ها، این صفحات همون صفحه اصلی و یکی دو تا از محتواهای پربازده هستن. لینک دادن از این صفحات باعث می‌شه اعتبار لینک به صفحات اولویت‌دار شما منتقل بشه و در نتیجه، توانایی اون‌ها برای رتبه گرفتن بهبود پیدا کنه.
مثلاً، اگه وبلاگ شما برای کسب‌وکارتون اهمیت ویژه‌ای داره، منطقیه که از صفحه اصلی و منوی ناوبری سطح بالا بهش لینک بدید.
این کار اعتبار لینک رو به بخش وبلاگ شما و به نوبه خودش به مقالات مختلف داخل اون منتقل می‌کنه.
علاوه بر این، باید لینک‌های داخلی خودتون رو داخل انکر تکست‌های غنی از کلمات کلیدی قرار بدید.
این کار به موتورهای جستجو کمک می‌کنه تا بهتر بفهمن صفحه مقصد درباره چیه. با این حال، اگه از صفحات مختلف چندین بار به یه صفحه یکسان لینک می‌دید، بهتره انکر تکست‌هاتون رو کمی تغییر بدید تا اسپم به نظر نرسید.
پس، فرض کنید یه محتوا با عنوان «چطور کتاب الکترونیکی بنویسیم» دارید. در این صورت، می‌تونید با انکر تکست‌های مختلفی مثل این‌ها بهش لینک بدید:
- آموزش نوشتن کتاب الکترونیکی
- چطور کتاب الکترونیکی بنویسیم
- راهنمای کتاب الکترونیکی
و در نهایت، باید به صورت دوره‌ای به صفحات و محتواهای قدیمی‌تر سایتتون سر بزنید تا ببینید آیا فرصتی برای اضافه کردن لینک‌های محتوایی به محتواهای جدیدتر (و برعکس) وجود داره یا نه.
۵. از بردکرامب (Breadcrumbs) استفاده کنید
بردکرامب‌ها (Breadcrumbs) یا همون «مسیر راهنما»، لینک‌های داخلی‌ای هستن که درست بالای عنوان صفحه ظاهر می‌شن و به کاربرها اجازه می‌دن مسیری که تا رسیدن به اون صفحه طی کردن رو ببینن. هر لینک در این مسیر قابل کلیکه و به کاربرها این امکان رو می‌ده که در صورت نیاز فوراً به صفحه قبلی برگردن.
مثلاً، اگه در دیجی‌کالا به صفحه یه گوشی موبایل برید، ممکنه یه همچین مسیری رو بالای صفحه ببینید: دیجی‌کالا > کالای دیجیتال > موبایل > موبایل سامسونگ
بردکرامب‌ها علاوه بر اینکه به کاربرها کمک می‌کنن بفهمن کجای سایت هستن، یه راه دیگه برای دادن درک بهتر از سلسله‌مراتب سایت شما به موتورهای جستجو هم هستن.
۶. نقشه سایت (Sitemap) بسازید
ایجاد یه نقشه سایت XML یکی از بهترین راه‌ها برای کمک به موتورهای جستجو برای خزش وب‌سایت شماست.
در اصل، این یه فایله که لیست تمام URLهای سایت شما و نحوه ارتباطشون با همدیگه رو مشخص می‌کنه. نقشه سایت همچنین شامل اطلاعات اضافی (metadata) درباره هر URL هست، مثل اینکه آخرین بار کی اصلاح شده.
اگرچه گوگل معمولاً می‌تونه تمام صفحات یه وب‌سایت رو بدون مراجعه به نقشه سایت پیدا کنه، اما ایجاد یکی از اون‌ها می‌تونه کار رو راحت‌تر کنه، مخصوصاً اگه سایت شما بزرگ، پیچیده یا با لینک‌سازی داخلی ضعیف باشه.
شما می‌تونید یه نقشه سایت برای کاربرها هم ایجاد کنید که بهش نقشه سایت HTML میگن.
این نقشه سایت مثل فهرست مطالب وب‌سایت شما عمل می‌کنه و به کاربرها اجازه می‌ده تا صفحاتی رو که نتونستن از طریق لینک‌های داخلی یا منوی ناوبری پیدا کنن، به راحتی پیدا کنن.
۷. کنیبالیزیشن کلمات کلیدی رو از بین ببرید
یکی از مزایای غیرمستقیم سئویی مرتب کردن معماری وب‌سایت اینه که به شما کمک می‌کنه تا موارد بالقوه کنیبالیزیشن کلمات کلیدی (keyword cannibalization) رو پیدا و ریشه‌کن کنید.
کنیبالیزیشن زمانی اتفاق میفته که دو یا چند صفحه در یه سایت، روی یک کلمه کلیدی و هدف جستجوی یکسان تمرکز کرده باشن. این موضوع می‌تونه باعث بشه سایت شما در نتایج گوگل با خودش رقابت کنه و در نتیجه پتانسیل رتبه‌بندیش کاهش پیدا کنه.
وقتی درک روشنی از ساختار سایت خودتون داشته باشید، شناسایی صفحاتی که ممکنه در حال کنیبال کردن همدیگه باشن، خیلی راحت‌تر می‌شه.
بعد می‌تونید با ادغام محتوا، اجرای ریدایرکت ۳۰۱، یا اضافه کردن یه تگ کنونیکال (canonical) به صفحه‌ای که می‌خواید گوگل اون رو رتبه‌بندی کنه، این مشکل رو حل کنید.
حرف آخر
تعریف یه معماری وب‌سایت شفاف و منسجم، کلید بهینه‌سازی وب‌سایت شما برای دیده‌شدن بیشتر در نتایج ارگانیک هست.
یه ساختار سایت که با دقت طراحی شده باشه، تضمین می‌کنه که هم خزنده‌های موتور جستجو و هم بازدیدکننده‌های وب‌سایت بتونن به راحتی به تمام صفحات سایت شما دسترسی داشته باشن.
بعضی از عناصر ضروری یه معماری وب‌سایت قوی شامل طبقه‌بندی منطقی محتوا، منوی ناوبری با کاربری آسان و تعداد زیادی لینک داخلیه.
حالا وقتشه چیزهایی که اینجا یاد گرفتید رو عملی کنید و از مزایای یه معماری وب‌سایت سازمان‌یافته بهره‌مند بشید.
پاسخی بگذارید