دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال چیست؟

آیا دیجیتال مارکتینگ از آن دسته عبارات عجیب و غریبیست که شما می بایست برای باهوش نشان دادن خودتان در جلسات می بایست به کار ببرید یا نه، یک چیز واقعیست؟

شاید سوال بهتر در اینجا این باشد که اصلا دیجیتال مارکتینگ چیست؟

تاریخچه دیجیتال مارکتینگ

در این راهنمای دیجیتال مارکتینگ به شما یاد می دهیم که دیجتال مارکتینگ چیست. با این که این عبارت از سال 2000 معروف شد، اما تاریخچه دیجیتال مارکتینگ به سال های بسیار دورتر بر میگردد. تصویر زیر در سال 1986، تصویری از اولین بازاریاب دیجیتال در تاریخ را نشان می دهد:

نام این شخص گولیلمو مارکونی مخترع اولین دستگاه انتقال بیسیم سیگنال هاست. او همان کسیست که رادیو را اختراع کرد. تنها کمی بعد از معرفی اختراع او در انگلستان، سیگنال های بیشتری در بین آب های آزاد منتقل شد.

با اینکه 10 سال طول کشید تا رادیو به صورت عمومی در اختیار مردم قرار گرفته شود، اما تنها زمان کمی کافی بود تا سازندگان این محصول متوجه شوند که می توانند از طریق آن به فروش محصولات بپردازند.

اولین پخش زنده رادیویی در دنیا، پخش اجرای یک مراسم اپرا در ساختمان متروپولیتن شهر نیویورک بود و حدس بزنید که چه اتفاقی بعد از آن افتاد؟

مردم شروع به خرید بلیط نمایش های اپرا از این ساختمان کردند. اینجا بود استراتژی بازاریابی دیجیتال متولد شد. مطمئن هستیم که تا اینجای مطلب کمی متعجب شده اید. چرا که ما هیچ صحبتی از تلفن های هوشمند، اپلیکیشن ها، تبلیغات گوگل یا وبلاگ ها نکردیم.

دلیل این امر نیز اینست که بازاریابی دیجیتال تنها مبتنی بر اینترنت نیست.

تعریف بازاریابی دیجیتال

طبق معمول سری به ویکیپدیا زده و توضیحات آن را مرور می کنیم: دیجیتال مارکتینگ یک اصطلاح کلی برای بازاریابی هدفمند، قابل ارزیابی و دوطرفه برای محصولات یا سرویس هاییست که …

همانطور که می بینید تعریف ویکیپدیا بسیار پیچیده است و ما نیز دنبال تعریف ساده تری هستیم: دیجیتال مارکتینگ به هر شکلی از بازاریابی محصولات و خدمات گفته می شود که دستگاه های الکترونیک در آن نقش دارند.

به همین دلیل است که دیجیتال مارکتینگ دهه هاست که وجود داشته است و تنها شامل بازایابی محتوا، تبلیغات گوگل و شبکه های اجتماعی نمی شود. دیجیتال مارکتینگ هم به شکل آنلاین و هم به شکل آفلاین قابل انجام است.

هر دو نوع آنلاین و آفلاین دیجیتال مارکتینگ در یک بازاریابی همه جانبه مهم هستند.

چرا دیجیتال مارکتینگ مهم و ضروری است؟

بیلبوردها را که حتما میشناسید. در گذشته نه چندان دور اغلب مسافران اتومبیل در هنگام سفر، نگاهشان به بیلبورد ها بود. حتی مشاهده میشد که برندهای بزرگ مانند بی ام و و آئودی شروع به رقابت های بیلبوردی در آن سوی مرزها می کردند. در گذشته بسیاری از برندها مبالغ زیادی را صرف اجاره این بیلبوردها می کردند. هر چند که متاسفانه هنوز هم در ایران عده ای پول خود را در این راه هدر می دهند!

بیلبورد ها خوشبختانه یا متاسفانه دیگر روش بازاریابی خوبی محسوب نشده و رو به نابودی هستند.

دلیل نابود شدن بیلبورد ها در آینده نیز کاملا در عکسی که از خودروهای آینده توسط شرکت ولوو منتشر شده، واضح است. آینده رانندگی با خودرو مانند شکل زیر خواهد بود:

دیگر هیچ مسافری زمان خود را صرف نگاه کردن به بیرون نمی کند. حتی همین الان هم بسیاری از مسافرین در خودروها مشغول کار با موبایل هایشان هستند.

طبق گزارشات منتشر شده، 9% رانندگان در هر لحظه از روز مشغول کار با موبایل هایشان هستند. با توجه به این آمار و ارقام چگونه می توانیم به آینده بیلبوردها خوشبین باشیم؟ اگر قرار باشد که حتی رانندگانی که چشمشان به جاده است هم دیگر توجهی به این بیلبوردها نکنند، پی چه کسی به این بیلبوردها نگاه خواهد کرد؟

اگر مسئله ماشین های خودران را هم در نظر بگیریم، همچنان که همه ما می دانیم این تکنولوژی به زودی فراگیر خواهد شد، دیگر هیچ آینده ای برای بیلبوردها وجود نخواهد داشت. الون ماسک مدیرعامل شرکت تسلا اعلام کرده است که این مسئله در سال 2020 تحقق خواهد یافت. یعنی تا همین چند سال آینده بایست منتظر ظهور چنین پدیده هایی باشیم.

این مسئله بدین معنیست که وقت زیادی برای شما نمانده است. تا قبل از اینکه با کسب و کار سنتی خود خداحافظی نکرده اید، می بایست رو به دیجیتال مارکتینگ بیاورید.

آمار و ارقام حاصل شده خبر از این می دهند که آمریکایی ها بیش از 11 ساعت از وقت خود را روزانه با لوازم الکترونیک سپری می کنند. با وجود این زمان زیاد، می توان نتیجه گرفت که آمریکایی ها تقریبا تمام زمان خود را در دنیای دیجیتال سپری می کنند. متاسفانه آمار صحیحی در کشور ایران وجود ندارد، اما با توجه به علاقه شدید کاربران ایرانی به ابزارهای دیجیتال می توان حدس زد که این وضعیت تا درصد زیادی در ایران نیز وجود دارد.

دیجیتال مارکتینگ دلیلیست که یک پسر 25 ساله می تواند در خانه خود نشسته و تنها با پخش بازی کردن خود به صورت آنلاین در یوتیوب سالانه دو میلیون دلار درامد داشته باشد، در صورتی که بازاریابی آفلاین چنین ویژگی ندارد.

حال بیایید به بررسی اجمالی از اصول دیجیتال مارکتینگ بپردازیم.

اصول دیجیتال مارکتینگ

دو ستون اصلی دیجیتال مارکتینگ، بازریابی آنلاین و بازاریابی آفلاین است. ما در مطلب مجزایی به مسئله بازاریابی آنلاین می پردازیم، اما صرفا برای تکمیل توضیحات، بخش های مختلف بازاریابی آنلاین را در اینجا قید می کنیم.

هفت دسته اصلی در بازاریابی آنلاین عبارتند از:

1. بهینه سازی برای موتورهای جستجو (SEO)
2. بازاریابی در موتورهای جستجو (SEM)
3. بازاریابی محتوا
4. بازایابی در شبکه های اجتماعی (SMM)
5. تبلیغات کلیکی (PPC)
6. بازاریابی پورسانتی
7. بازاریابی ایمیلی

ما در مطلب دیگری با عنوان بازاریابی آنلاین به بررسی دقیق این موضوع خواهیم پرداخت.

خب، چه نوع بازاریابی های دیجیتالی دیگر وجود دارد؟ تعداد آنها بسیار فراوان است. در ادامه به معرفی چهار دسته اصلی در بازاریابی دیجیتال آفلاین می پردازیم.

اولین نوع، بازاریابی آفلاین پیشرفته بوده، اما با استفاده از تجهیزات الکترونیکی تقویت شده است.

به عنوان مثال اگر رستوران شما با استفاده از آیپد به گرفتن سفارش از مشتریان بپردازد، در اینجا با بازاریابی دیجیتال آفلاین رو به رو هستیم. کاربران دهه هاست که با استفاده از ابزارهای دیجیتال به تقویت بازاریابی دیجیتال پرداخته اند، البته شاید شما آنها را فراموش کرده باشید.

نوع دوم آن، بازاریابی رادیویی است. دفعه بعد که در هنگام گوش دادن به رادیو به بخش تبلیغات رسیدید، این مورد را به یاد بیاورید.

نوع سوم، بازاریابی تلویزیونی است که البته قادر به فراموش آن نیستیم. تلویزیون ها بیش از نیم قرن است که در کنار ما بوده و از سال 1953 به بعد نیز به صورت رنگی عرضه شده اند.

و بالاخره چهارمین دسته، بازریابی تلفنی است که بیشترین رشد را در بازاریابی آفلاین داشته و شکست های زیادی را نیز تجربه کرده است.

در ادامه به بررسی دقیق تر این چهار دسته از بازاریابی دیجیتال می پردازیم.

بازاریابی آفلاین پیشرفته

تفاوت بین دو بیلبورد، یکی در جاده های کویری و دیگری در میدان تایمز نیویورک چیست؟

تفاوت آنها در LED است. تمام بیلبوردهای میدان تایمز، الکترونیکی هستند. در صحرای آریزونا هیچ کس در رقابت با شما در جلب توجه افراد نیست. حتی با داشتن یک بیلبورد می توانید به موفقیت دست یابید. اما در میدان تایمز اوضاع برعکس بوده و جلب توجه افراد دارای بیشترین ارزش در دنیاست. روزانه بیشاز 330000 نفر از این میدان عبور می کنند.

اتوبوس ها، تاکسی ها و همینطور افرادی که با داد زدن قصد دارند توجه شما را جلب کنند، جز مواردی هستند که می توانند حواس شما را پرت کنند، اما مهمترین عامل حواس پرت کننده در این میدان، بیلبوردهای الکترونیکی آن هستند.

اجاره یک بیلبورد در میدان تایمز مبلغی بین یک تا چهار میلیون دلار است. اگر فکر می کنید که این قیمت ها بسیار گزاف است، پس کافیست نگاهی به هزینه تبلیغات در مسابقه سوپربول آمریکا بیندازید.

این روزها با مشاهده فروشگاه های مدرن اپل چه چیزی را مشاهده می کنید؟ کاربران زیادی در حال کار با آیپد، مک بوک و آیفون ها هستند. در صورتی که فروشنده محصولات الکترونیکی هستید، ارائه نسخه نمایشی از محصولتان یک امر ضروری در استراتژی دیجیتال مارکتینگ شماست.

آیا مجلات کامپیوتری را به یاد می آورید که به همراه CD عرضه می شدند؟ همه ما منتظر بودیم که ابتدا CD الحاقی آن را در دستگاه پخش کننده خود قرار داده و محتوای موجود در آن را مشاهده کنیم.

مردم همواره در حال انجام چنین کارهایی هستند. در گذشته موزیسین های تازه وارد با کپی کردن موسیقی های خود در قالب یک CD در تعداد زیاد، آن ها را بین دوستان خود پخش می کردند. همین کار امروزه توسط فلش درایو ها نیز انجام می شود.

بازاریابی رادیویی

بیش از صد سال می گذرد که رادیو در کنار ماست. از آنجا که رادیو به خوبی در قالب اینترنت جای گرفته است، به همین دلیل به اندازه تلویزیون نتوانسته مورد توجه قرار گیرد. البته هنوز رادیوهای سنتی نیز علاقه مندان خاص خود را دارند.

در اینجا نظر شما را به چند حقیقت درباره رادیو جلب میکنیم:

رادیو هنوز به گوش 85% از مردم اغلب کشورها در هفته می رسد.

شنوندگان به میزان دو ساعت در روز به رادیو گوش می دهند.

40% هزینه تبلیغات رادیویی در آمریکا صرف می شود.

نیمی از مردم آمریکا در ماه یک بار به رادیوهای اینترنتی گوش می دهند.

با توجه به این آمارها پس رادیو هنوز نمرده است. بعضی از شبکه های رادیویی دنیا همچنان سود زیادی را کسب می کنند. شما هنوز می توانید کانال رادیویی اینترنتی و پادکست هایی را بیابید که دارای شنونده های بسیاری بوده و از آنها بخواهید که در انتها یا ابتدای شو خود، به تبلیغ شما بپردازند.

بازاریابی تلویزیونی

بازاریابی تلویزیونی همچون غولیست که هیچگاه از بین نرفته و سالانه در صنعت تلویزیون پول های زیادی صرف می شود. از زمانی که گوگل ویدئو تبدیل یه یوتیوب شد، کارامدی تبلیغ های تلویزیونی با افت چشمگیری رو به رو شده است.

مطمئنا یک کانال یوتیوب تخصصی درباره بازی های کامپیوتری با چند صد هزار نفر دنبال کننده، می تواند مکان بهتری برای تبلیغات یک بازی، نسبت به پر بیننده ترین برنامه های تلوزیونی اما نامرتبط با بازی ها باشد.

پس چرا با اینکه تبلیغات تلویزیونی در کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا ارزش زیادی ندارند، اما هنوز آمریکایی ها به طور متوسط روزانه چهار ساعت به تماشای تلویزیون می پردازند؟

همچنین بسیاری از افراد این روزها برنامه های تلویزیونی را از طریق نسخه های ضبط شده آنها که بدون تبلیغات است تماشا می کنند. همه این مسائل نشان می دهد که از تبلیغات تلویزیونی می بایست به صورت هوشمندانه تری استفاده کرد.

تبلیغات تلویزیونی مانند دیگر بازاریابی ها مانند سئو، هدفمند نیستند و برای انواع خصوصیت ها و سلیقه ها پخش می شود. تنها هدف در تبلیغات تلویزیونی هر چه بیشتر دیده شدن است.

تبلیغات تلویزیونی تنها زمانی ارزشمند است که در برنامه هایی مرتبط با حیطه کسب و کار شما پخش شوند، وگرنه به هیچ وجه برای کسب و کارهای کوچک و متوسط مناسب نیستند. در حالت کلی این نوع بازاریابی رو به مرگ است و احتمالا در سال های نه چندان دور صحبتی از این گونه تبلیغ ها نخواهد بود.

بازاریابی تلفنی

این نوع بازاریابی کمی ناشناخته بوده و معمولا دست کم گرفته می شود. در حال حاضر بیش از 80% کاربران اینترنت صاحب تلفن های هوشمند هستند. در سال 2014 تعداد کاربران موبایلی اینترنت از کاربران دسکتاپی پیشی گرفت.

در سال 2016 نیز میزان زمان سپری شده برای مشاهده تبلیغات اینترنتی در دستگاه های موبایل از دیگر دستگاه های دسکتاپی پیشی گرفت. آنطور که پیش بینی می شود در سال 2020 نیز مبالغ صرف شده برای تبلیغات موبایلی از تبلیغات تلویزیونی نیز عبور خواهد کرد. اما این رشد سریع چگونه ایجاد شده است؟

در اینجا قصد داریم که روش های آفلاین بازاریابی موبایلی را بررسی کنیم. دو قابلیت در تلفن های معمولی و هوشمند وجود دارند که اغلب دست کم گرفته می شوند: تماس و پیامک.

تحقیقات نشان می دهد که یک بازاریاب می تواند از طریق تلفن روزانه 52 تماس تلفنی انجام داده و از این طریق سه مشتری برای خود ایجاد کند. این میزان قابل مقایسه با شبکه های اجتماعی یا ایمیل نیست. اما رویکردی معتبر و معقول در بازاریابیست.

قابلیتی که پاسخ بهتری می توان از آن دریافت کد، پیامک هاست. این قابلیت در هر تلفنی وجود دارد. احتمال خوانده شدن پیامک ها به صورت آافلاین یا آنلاین بسیار زیاد است. با اینکه پیامک های MMS، هزینه نسبتا زیادی را در بر دوش ما میگذارند.، در مقابل پیامک های SMS هزینه بسیار کمتری دارند. متن های 160 کاراکتری در SMS همچنان می توانند در بازاریابی بسیار با ارزش باشند.

در این نوع بازاریابی دیجیتال تکنیک هایی وجود دارد که می توان با استفاده از آنها به ارتقای آن پرداخت.

اطلاع رسانی از جشنواره های فروش و کوپن های تخفیف روش هایی عالی برای صاحبین رستوران ها برای جذب مشتریان بیشتر است. استفاده از پیامک هایی مبنی بر یاداوری روز ارسال محصول توسط فروشگاه های اینترنتی نیز روشی عالی در این نوع بازاریابیست.

با توجه به اینکه 98% پیامک ها معمولا باز شده و تقریبا 90% آنها در سه دقیقه اول خوانده می شوند، پیامک های متنی فرصتی عالی برای بهبود کسب و کارها محسوب می گردد.

دقت داشت باشید که از کدهای QR در بازاریابی موبایلی استفاده نکنید. چرا که هنوز بسیاری از کاربران از ماهیت این کدها اطلاعی نداشته و کاربر نیز برای خواندن اطلاعات این کدها نیاز به یک اپلیکیشن مجزا در تلفن خود دارد.  بنابراین این کدها برای موبایل بهینه سازی نشده اند.

متاسفانه مشاهده می شود که بعضی از برندها از کدهای QR در مترو و تبلیغات تلویزیونی استفاده می کنند. کاربران در مترو عجله زیادی داشته و نمایش QR در تبلیغات تلویزیونی نیز تنها چند ثانیه کوتاه است. بنابراین وقت خود را با QR ها تلف نکرده و پول و زمان خود را در جاهای بهتری صرف کنید.

جمع بندی

همانطور که مشاهده کردید، امروزه اینترنت تنها مکان برای رسیدن به موفقیت در بازاریابی نیست. البته کسی نمی تواند فرصت های موجود در وب را کتمان کند. در واقع هر بازاریابی می بایست از پتانسیل های بازاریابی آنلاین برای رسیدن به موفقیت استفاده کند.

اما به خدمت گرفتن بعضی از روش های آفلاین می تواند در کنار سایر روش های بازریابی آنلاین، کمک زیادی به ایجاد تنوع در دیجیتال مارکتینگ کند. در ادامه مجددا به دسته بندی دیجیتال مارکتینگ می پردازیم.

بازاریابی آنلاین

1. بهینه سازی برای موتورهای جستجو (SEO)
2. بازاریابی در موتورهای جستجو (SEM)
3. بازاریابی محتوا
4. بازاریابی در شبکه های اجتماعی (SMM)
5. تبلیغات کلیکی (PPC)
6. بازاریابی پورسانتی (Affliate Marketing)
7. بازاریابی ایمیلی

بازاریابی آفلاین

1. بازاریابی آفلاین پیشرفته

• بیلبوردهای الکترونیکی
• پیش نمایش محصول دیجیتالی
• نمونه محصول دیجیتالی

2. بازاریابی رادیویی

• تبلیغات رادیویی
• اسپانسرینگ برنامه ها

3. بازاریابی تلویزیونی

• تبلیغات تلویزیونی
• تله شاپینگ (Tele Shopping)
• تبلیغات در مراسمات پر بیننده

4. بازاریابی تلفنی

• تماس های تبلیغاتی
• بازاریابی از طریق پیامک
• کدهای QR

امیدواریم که این مطلب توانسته باشد که درک شما را از دیجیتال مارکتیگ گسترش داده باشد و با استفاده از آنها بتوانید به بهبود کسب و کار خود بپردازید.