سئوکار امروزی: محقق، استراتژیست و مدیر پروژه
متخصص سئوی سال ۲۰۲۵ همه‌فن‌حریفه: هم استراتژیسته، هم محقق و هم یک همکار تیمی. این رسالت جدید سئو هست و اینطوری می‌تونید تو این بازی بمونید.
دنیای جستجو تغییر کرده و به دنبال اون، نقش یک متخصص سئو هم حسابی عوض شده.
چیزی که یه روزی فقط یه تخصص فنی متمرکز روی کلمات کلیدی و رتبه‌بندی بود، الان به یک نقش چندوجهی تبدیل شده که ترکیبی از استراتژی، تحقیق، محتوا و دیده‌شدنه (visibility).
توی این مقاله قراره در مورد اینا صحبت کنیم:
- سئو چطور تکامل پیدا کرده.
- این تغییرات برای متخصص‌های این حوزه چه معنایی داره.
- و از اینجا به بعد قراره به کجا بریم.
روزهای اول سئو: دورانی ساده‌تر با فرصت‌های بزرگ
من حدودای سال ۱۹۹۹، یعنی زمانی که اینترنت خیلی ساده‌تر از این حرفا بود، کاملاً اتفاقی سر از دنیای سئو درآوردم.
اون روزا مودم‌های دایال-آپ حرف اول رو می‌زدن، موتورهای جستجو هنوز داشتن جای پاشون رو سفت می‌کردن و خبری از گوشی هوشمند، شبکه‌های اجتماعی و قطعاً هوش مصنوعی توی جیبمون نبود.
برای آنلاین شدن، باید می‌نشستی پای کامپیوتر و شماره می‌گرفتی.
جستجو بین پلتفرم‌هایی مثل یاهو، هات‌بات، آلتاویستا و اَسک جیوْز (Ask Jeeves) تقسیم شده بود؛ اما خیلی زود، همه توجه‌ها به سمت یه تازه‌وارد خوش‌آتیه جلب شد: گوگل.
حتی اون موقع هم گوگل یه حس متفاوتی داشت.
نتایج تمیزتر و دقیق‌تری با اسپم خیلی کمتر ارائه می‌داد و از همه بهتر، هنوز خبری از تبلیغات نبود.
نمی‌شد دقیقاً انگشت گذاشت روی دلیلش، اما یه چیز خاص و انکارنشدنی در موردش وجود داشت.
اون زمان، وب بیشتر به وب‌سایت‌ها و موتورهای جستجو خلاصه می‌شد و بازاریابی آنلاین تقریباً همه‌اش سئو بود.
نقش گوگل ساده بود: کوئری‌ها رو به بهترین وب‌سایت‌ها وصل کنه.
اگه می‌فهمیدی که چطور برای این کار بهینه‌سازی کنی، پتانسیل فوق‌العاده‌ای در اختیارت بود.
بعضی از اولین سایت‌هایی که روشون کار کردم، میلیون‌ها دلار درآمدزایی داشتن.
اون روزا، سئو هنوز داشت تعریف می‌شد.
وظایف اصلی، ساده اما قدرتمند بودن:
- پیدا کردن کلمات کلیدی.
- درست کردن تنظیمات فنی.
- بهینه‌سازی صفحات.
- تمرکز روی محتوا و لینک‌ها.
همین! و جواب هم می‌داد.
دوران غرب وحشی
لازم نیست اینجا خیلی وارد تاریخچه بشم، اما هرچی جستجو رقابتی‌تر شد، گوگل هم مجبور شد راه‌هایی پیدا کنه تا مطمئن بشه همه دارن جوانمردانه بازی می‌کنن.
این ماجرا به طور جدی از سال ۲۰۰۳ شروع شد و تا امروز با آپدیت‌های الگوریتم فراوونش ادامه داره.
تو این دوره، خیلی از تاکتیک‌ها – چه خوب و چه بد، چه منصفانه و چه غیرمنصفانه، چه کلاه سیاه و چه کلاه سفید – دیگه کار نمی‌کردن.
این اتفاق‌ها اغلب باعث می‌شد خیلیا بگن که دیگه کار سئو تمومه.
بسته به دیدگاه و تاکتیک‌های مورد علاقه‌تون، شاید بشه گفت حق با اونا بود.
اما هر بار که سئو مُرد، خیلی ساده از نو متولد شد.
سئو همیشه مجبور بوده خودشو با تغییرات وفق بده و ریسک‌های بعضی تاکتیک‌ها رو در برابر پاداش‌هاشون بسنجه.
سال ۲۰۲۵ و تکامل جستجو
ما از روزهای اولیه سئو راه درازی رو اومدیم.
گوگل دیگه فقط اون ۱۰ تا لینک آبی که به سایت‌های دیگه می‌رن نیست.
امروز نتایج گوگل برای هر کوئری متفاوته.
با اینکه هنوز لیست‌های سنتی رو داریم، اما اغلب به ته صفحه، یعنی جایی که کسی نگاهش نمی‌کنه، هل داده می‌شن.
تبلیغات، محصولات، تصاویر، اخبار، پرسش و پاسخ‌ها، ویدیوها و اخیراً هم نمای کلی هوش مصنوعی (AI Overviews) یعنی جواب‌هایی که هوش مصنوعی گوگل تولید می‌کنه، در اولویت قرار گرفتن.
گوگل کارش رو تو نگه داشتن آدما توی اکوسیستم خودش هم خیلی خوب بلده.
هوش مصنوعی، نقشه، پروفایل کسب‌وکار، یوتیوب – همه چیز رو برامون فراهم کرده تا توش بچرخیم و هیچ‌وقت لازم نباشه از آغوش گرم و نرم محیط تبلیغاتی گوگل خارج بشیم.
بیشتر کاربرای موتورهای جستجو اصلاً متوجه این موضوع نمی‌شن، چون این تغییر به تدریج و در طول زمان اتفاق افتاده.
احتمالاً خیلی‌ها نمی‌دونن که جواب خیلی از سوال‌هایی که قبلاً نیاز به بازدید از یه سایت دیگه داشت، الان مستقیماً تو خود گوگل داده می‌شه.
اما ما به عنوان بازاریاب، نگران نتایج و استفاده از موتورهای جستجو به عنوان یه ابزار تبلیغاتی هستیم.
ما متوجه تغییرات می‌شیم، به خصوص این که گوگل الان کلیک‌های کمتری رو به سایت‌های دیگه می‌فرسته.
ما هنوز در روزهای اولیه هوش مصنوعی هستیم و در آستانه یکپارچگی عمیق‌تر هوش مصنوعی گوگل با جستجو قرار داریم.
این موضوع شاید کاربرد جستجو رو برای کاربرا بهتر کنه، اما من شک دارم که نتیجه‌اش چیزی جز ترافیک ارجاعی کمتر برای وب‌سایت‌های ما باشه.
فراتر از رتبه و کلیک فکر کنیم
سئو و خیلی از پلتفرم‌های دیجیتال دیگه مثل شبکه‌های اجتماعی، دیگه اون ترافیک سابق رو به سایت‌ها نمی‌فرستن.
با این حال، سئو و بقیه تاکتیک‌ها، اگه درست انجام بشن، می‌تونن باعث بشن به شکل فوق‌العاده‌ای دیده بشید.
بازاریابی همیشه در مورد آگاهی (awareness) و ایجاد علاقه بوده.
اگه از کنار یه بیلبورد رد بشید و تبلیغ فیلم جدیدی رو ببینید که توجهتون رو جلب کنه، وقتی برسید خونه اون فیلم رو جستجو می‌کنید.
جستجوی ارگانیک هم الان شبیه همین شده.
نمی‌گم که ترافیک ارگانیک دیگه وجود نداره. اصلاً و ابداً.
بلکه، بخش بزرگی از بازی به تاکتیک‌های آگاهی‌بخشی (awareness-building) ربط داره.
سئو، که زمانی یه تاکتیک مستقل و غالب بود، الان بخشی از یک استراتژی بازاریابی دیجیتال گسترده‌تره.
امروزه، مهمه که تو همه کانال‌های مرتبط، حضور و دیده‌شدن خودتون رو حفظ کنید.
این به این معنی نیست که وب‌سایتتون دیگه مهم نیست.
با توجه به اینکه کلیک گرفتن الان یه کالای خیلی باارزش شده، وب‌سایت شما هنوز هم برای سئو و همه روش‌های بازاریابی درونگرا (inbound) اهمیت داره.
چون کشوندن آدما به سایتتون خیلی سخت شده، سایت باید اونقدر دقیق و بهینه باشه که کاربر چاره‌ای جز تبدیل شدن (convert) نداشته باشه.
اما اگه استراتژی سئوی شما فقط روی وب‌سایتتون متمرکز باشه، دارید یه تیکه گنده از کیک آگاهی‌بخشی رو از دست می‌دید.
سئوی مدرن باید:
- به یه درک روشن از مخاطبش برسه (نه فقط کلمات کلیدی).
- چشم‌انداز جستجوی مدرن رو بفهمه.
- با یه استراتژی بازاریابی گسترده‌تر یکپارچه بشه.
- روی به حداکثر رسوندن دیده‌شدن در صفحه نتایج مدرن (SERP) تمرکز کنه.
- یه استراتژی سئوی واضح داشته باشه که به محتوای شما کمک کنه متمایز بشه.
- از یه برنامه سئوی ساده اما کاملاً مشخص استفاده کنه.
سئوی مدرن هم در مورد ترافیکه و هم دیده شدن. شما می‌خواید مردم پیداتون کنن، با محتواتون درگیر بشن و دنبالتون بگردن!
- پرسونا بسازید.
- مخاطبتون رو درک کنید.
- همه راه‌ها (و مکان‌های) ممکن که مخاطب می‌تونه توش جستجو کنه و نتایجش رو بررسی کنید.
- هدفتون این باشه که همه‌جا حضور داشته باشید.
چطور به یک متخصص سئوی مدرن تبدیل بشیم
مشاور سئوی امروزی باید تکامل پیدا کنه.
ما باید محقق، استراتژیست و مدیر پروژه باشیم.
دامنه این نقش اونقدر گسترده شده که کمتر کسی پیدا می‌شه که بتونه از پس تمام این وظایف بربیاد.
وظیفه ما اینه:
- تحقیق کنیم.
- فرصت‌ها رو پیدا کنیم.
- و بعد، با متخصص‌های هر حوزه کار کنیم تا به اونا کمک کنیم با استفاده از آگاهی و فرصتی که جستجو فراهم می‌کنه، دیده‌شدن خودشون رو به حداکثر برسونن.
سئو الان خیلی بیشتر از همیشه به بازاریابی نزدیک شده، پس مثل یه بازاریاب فکر کنید.
از مشتری شروع کنید و بعد استراتژی خودتون رو بر اساس اون بسازید.
بیایید این سه نقش اصلی یعنی محقق، استراتژیست و مدیر پروژه رو به طور خلاصه بررسی کنیم.
متخصص سئو به عنوان یک محقق
سئوی مدرن با شناخت عمیق مشتری شروع می‌شه.
- بخش‌های مختلف مشتریان شما چه کسانی هستن؟
- مردم سوالاتشون رو کجا می‌پرسن؟
- از چه کلماتی استفاده می‌کنن؟
- به چه پلتفرم‌هایی اعتماد دارن؟
- چه فرمت‌های محتوایی رو ترجیح می‌دن؟
- چه چیزی باعث می‌شه بعداً اسم برند شما رو جستجو کنن؟
این دیگه فقط تحقیق کلمات کلیدی نیست، تحقیق درباره مخاطبه.
تحلیل صفحه نتایج جستجو (SERP) الان یه ابزار هوشمنده:
- چه ویژگی‌هایی (features) در صفحه نتایج ظاهر می‌شن؟
- چه کسایی بر اونا تسلط دارن؟
- چه فرمت‌هایی توجه رو جلب می‌کنن؟
- کجاها جواب‌های بدون کلیک (zero-click) وجود دارن؟
- یه برند واقعاً کجا می‌تونه دیده بشه؟
ابزارهایی مثل بوم ارزش پیشنهادی (value proposition canvas) می‌تونن کمک کنن تا واقعاً به ذهنیت مشتری نفوذ کنید.
چارچوب SCAMPER می‌تونه بهتون کمک کنه محتوایی بسازید که متمایز باشه و چیز جدیدی برای ارائه داشته باشه (که واقعاً نصف راهه).
هدف شما اینه که مشتری رو بشناسید و بعد همه راه‌های مختلفی که می‌شه به اون مشتری رسید و آگاهی و ترافیک ایجاد کرد رو پیدا کنید.
متخصص سئو به عنوان یک استراتژیست
یه متخصص سئو با مجهز شدن به این تحقیقات، به یه استراتژیست تبدیل می‌شه و فرصت‌ها رو در این زمینه‌ها شناسایی می‌کنه:
- صفحات نتایج ترکیبی گوگل.
- محتوای یوتیوب.
- ردیت (Reddit) و فروم‌ها.
- تیک‌تاک و ویدیوهای کوتاه.
- دستیارهای هوش مصنوعی و پرامپت‌های LLM.
- جستجوی تصویری.
- نقشه، لوکال پک و دایرکتوری‌ها.
- محتوای متمرکز بر برند که تقاضا برای جستجو ایجاد می‌کنه.
چالش اینجا اینه که اغلب، جواب‌هایی که مشتری نیاز داره از قبل وجود دارن و می‌تونن خیلی هم خوب باشن.
پس مشکل این می‌شه: چطور می‌تونید جای جواب‌های موجود رو بگیرید و راه خودتون رو به نتایج باز کنید؟
این کارِ استراتژیه.
استراتژی باید به این سوال جواب بده که چرا شما لایق دیده‌شدن هستید و بهتون کمک کنه محتوایی بسازید که دلیل واقعی برای وجود داشتن و درگیر کردن مخاطب داشته باشه.
شما هنوز باید همه کارهای دیگه رو برای ترویج این محتوا انجام بدید، اما داشتن چیزی که متمایزه و لیاقت توجه مشتری‌هاتون رو داره، نصف راهه.
از ابزارهای بازاریابی استراتژیک مثل تحلیل SWOT برای سئو استفاده کنید.
یک استراتژی سئوی شفاف، منحصربه‌فرد و قانع‌کننده طراحی کنید.
حتماً یادتون باشه که استراتژی با برنامه‌ریزی فرق داره. این دوتا یکی نیستن.
استراتژیست این تفاوت رو می‌فهمه و اول یه استراتژی طراحی می‌کنه تا محتوا لیاقت پیدا شدن رو داشته باشه.
قرار نیست هر چیزی کلیک بگیره.
و لزومی هم نداره که بگیره.
تو این فضا، خودِ دیده‌شدن یه پیروزیه – کاشتن نام برند در ذهن جستجوگر تا بعداً از طریق جستجوی نام برند (که قابل اندازه‌گیریه) برگرده.
سئو برای آگاهی از برند.
سئو برای جستجوهای هدفمندی که با نام شما انجام می‌شه.
سئو برای دنیای امروز.
متخصص سئو به عنوان یک مدیر پروژه
سئوی مدرن به ندرت به تنهایی کار می‌کنه.
سئو دیگه اون بخش تک‌افتاده و همه‌کاره‌ی بازاریابی نیست. باید سخت‌تر کار کنید.
سئو الان فقط بخشی از یه محیط بازاریابی به هم پیوسته است که برای برنده شدن توش، باید همه‌جا باشید.
متخصص سئوی مدرن باید این تیم‌ها رو دور هم جمع کنه:
- تیم‌های محتوا.
- تیم‌های شبکه‌های اجتماعی.
- روابط عمومی (PR) و روابط عمومی دیجیتال.
- سازندگان ویدیو.
- تیم‌های محصول و مشتری.
متخصص سئو اغلب تبدیل به کسی می‌شه که استراتژی دیده‌شدن رو منسجم نگه می‌داره:
- فرصت‌ها رو شناسایی می‌کنه.
- به بقیه بریف می‌ده.
- مطمئن می‌شه که محتوا برای فرمت‌ها و پلتفرم‌های مختلف تولید می‌شه.
- تایید می‌کنه که زبان استفاده شده با زبان مخاطب هدف همخوانی داره.
یک ایده محتوایی می‌تونه منبع تغذیه این موارد باشه:
- یک پست وبلاگ.
- یک ویدیوی یوتیوب.
- ویدیوهای کوتاه تیک‌تاک.
- پاسخ به بحث‌ها در ردیت.
- قطعه‌های پاسخ (snippets) مناسب برای هوش مصنوعی.
- محتوای محصول یا راهنما.
- محتوای شبکه‌های اجتماعی.
- مشارکت در فروم‌ها.
متخصص سئو کسیه که باید همه این‌ها رو در یک برنامه استراتژیک خلاصه کنه.
بعد باید با متخصص‌های مختلف کار کنه تا این چشم‌انداز رو به واقعیت تبدیل کنه.
اینجا هم SCAMPER رو فراموش نکنید.
این یه ابزار مفیده برای بازنگری و بهبود محتواتون با ایجاد تغییراتی مثل جایگزینی، ترکیب و تطبیق، تا از رقبای مقلد متمایز بشید.
نکته حیاتی اینه که فقط کاری رو نکنید که بقیه می‌کنن.
یه کار متفاوت انجام بدید. این همون ستون فقرات استراتژیکیه که باید بسازید تا تو جستجو و هر جای دیگه‌ای متمایز باشید.
متخصص سئوی مدرن کسی نیست که فقط با عنوان صفحات ورجه وورجه می‌کنه (که هنوز هم می‌تونه مفید باشه)، بلکه معمارِ دیده شدن در صفحه نتایج مدرنه.
محقق، استراتژیست، برنامه‌ریز و مدیر پروژه.
متخصص سئوی سال ۲۰۲۵ همه چیز رو کنار هم قرار می‌ده.
اندازه‌گیری سئوی مدرن: فراتر از رتبه و نرخ کلیک
این رویکرد به روش‌های جدیدی برای اندازه‌گیری موفقیت نیاز داره.
لازم نیست همه معیارهای قدیمی رو دور بریزیم، اما باید این موضوع رو با جزئیات بیشتری بررسی کنیم و مطمئن بشیم که چیزهایی رو اندازه می‌گیریم که واقعاً مهمن.
بعضی چیزها هنوز با ابزارهای سنتی قابل اندازه‌گیری هستن:
- رتبه‌ها.
- ترافیک ارگانیک.
- نرخ کلیک (CTR).
اما بقیه به یه دید گسترده‌تر نیاز دارن:
- ایمپرشن و دیده شدن در ویژگی‌های صفحه نتایج.
- رشد حجم جستجوی نام برند.
- عملکرد جستجو در یوتیوب.
- تعامل در شبکه‌های اجتماعی مرتبط با لحظات جستجو.
- حضور در دستیارهای هوش مصنوعی یا موتورهای پاسخ‌دهی.
- سهم از صدا (Share of voice) در صفحات نتایج ترکیبی.
موفقیت در سئو فقط به ترافیک نیست، به جلب توجهه.
ابزارهایی مثل سرچ کنسول هنوز هم می‌تونن اطلاعات مفیدی در مورد سئو و فرصت‌های بهینه‌سازی آسون در اختیارمون بذارن، اما به همینجا بسنده نکنید.
معیارهای اندازه‌گیری خودتون رو تعریف کنید و گزارش‌های سفارشی تهیه کنید که تصویر کاملی به شما بدن.
معیارهای درست رو برای ردیابی عملکرد شناسایی کنید و نتایج سئو رو به موفقیت کلی بازاریابی متصل کنید.
رسالت جدید سئو
سئو دیگه فقط به معنی گرفتن کلیک برای وب‌سایتتون نیست.
در سال ۲۰۲۵، سئو یعنی حضور داشتن در هر جایی که مخاطب شما جستجو می‌کنه و در هر نوع نتیجه‌ای که موتور جستجو بیرون می‌ده.
از هوش مصنوعی گرفته تا تصاویر، هدف شما اینه که اونجا باشید.
متخصص سئوی مدرن باید به این‌ها تبدیل بشه:
- یک محقق رفتار جستجو و محیط‌های صفحه نتایج.
- یک استراتژیست برای دیده‌شدن وب‌سایت و فراتر از اون.
- یک مدیر پروژه برای اجرای محتوای چند فرمتی و چند پلتفرمی.
تعریف کردن سئو اغلب کار سختیه.
تعریف نقش یک متخصص سئو؟ حتی سخت‌تر.
بی‌دلیل نیست که جواب مورد علاقه متخصص‌های سئو «بستگی داره» هست – چون برای مدت طولانی، واقعاً همه‌چیز بستگی داشت.
تغییر ترسناکه و اکثر آدما هنوز دنبال راهی هستن که کمترین مقاومت رو داشته باشه، که این راه به نتایج ضعیف‌تر و ضعیف‌تر ختم می‌شه.
متفاوت باشید.
کار درست رو انجام بدید.
همین الان خودتون رو وفق بدید و تکامل پیدا کنید و برای زمانی که با ادغام کامل هوش مصنوعی در جستجو در همین امسال همه چیز واقعاً دیوانه‌وار می‌شه، آماده باشید.
من ۲۵ ساله که تو حوزه جستجو کار می‌کنم و اومدن و رفتن چیزای زیادی رو دیدم.
تنها چیز ثابت، تغییره و همین موضوعه که همه چیز رو جذاب نگه می‌داره.
با این حال، سرعت تغییرات الان خیلی بیشتر شده.
ما وارد چشم‌انداز جدید جستجوی بدون کلیک مبتنی بر هوش مصنوعی شدیم و فکر نمی‌کنم هیچ‌وقت به اندازه الان، متخصص سئو بودن جالب و هیجان‌انگیز بوده باشه.
سئو همیشه در مورد جستجو بوده و این هنوز هم درسته.
اما خودِ جستجو تغییر کرده.
شما برای تغییر آماده‌اید؟
پاسخی بگذارید