درس‌هایی که از جمعه سیاه ۲۰۲۵ یاد گرفتیم: تاکتیک‌های موفق سال گذشته
بلک فرایدی ۲۰۲۴ با تمرکز روی خرید با موبایل و کمپین‌های خلاقانه، دنیای خرده‌فروشی در تعطیلات رو متحول کرد و راه رو برای استراتژی‌های داده‌محوری که برندها امسال بهش نیاز دارن، هموار کرد.
بلک فرایدی ۲۰۲۴ قواعد بازی رو برای خرده‌فروشی‌های فصل تعطیلات از نو نوشت؛ رکوردهای فروش جدیدی ثبت کرد، دوران خرید با موبایل رو رسماً شروع کرد و باعث شد برندهای بزرگ، کمپین‌های جسورانه و خلاقانه‌ای رو اجرا کنن. حالا که زمان زیادی تا برنامه‌ریزی برای سال ۲۰۲۵ نمونده، برندها باید داده‌های کلیدی، ترندهای جدید و درس‌های استراتژیکی که از سال گذشته گرفتن رو حسابی تحلیل کنن تا بتونن کمپین‌های مؤثری بسازن که دسترسی (Reach)، تعامل (Engagement) و درآمدشون رو به حداکثر برسونه.
در ادامه، با آمار و استراتژی‌هایی آشنا می‌شید که بلک فرایدی امسال رو شکل می‌دن. همچنین، رویکردهای نوآورانه آمازون، والمارت و تارگت رو بررسی می‌کنیم تا برای موفقیت برند خودتون ازشون ایده بگیرید.
فروش‌های رکوردشکن: چشم‌انداز جدید تعطیلات
بلک فرایدی ۲۰۲۴ یک رویداد تاریخی بود. هزینه‌های آنلاین در آمریکا با ۱۰.۲ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۲۳ به ۱۰.۸ میلیارد دلار رسید. فروش جهانی هم فقط در ۲۴ ساعت به ۷۴.۴ میلیارد دلار رسید که رشد ۵ درصدی نسبت به سال قبل رو نشون می‌ده. «سایبر ماندی» (دوشنبه مجازی) هم از این قافله عقب نموند و با فروش آنلاین ۱۳.۳ میلیارد دلاری، ۹۰۰ میلیون دلار بیشتر از سال قبل فروش داشت و مجموع فروش «هفته سایبری» (Cyber Week) رو به ۲۴۱.۴ میلیارد دلار رسوند.
این رشد نتیجه ترکیبی از تغییر رفتار مصرف‌کننده‌ها، طولانی‌تر شدن بازه‌های زمانی خرید و بهبود تجربه‌های دیجیتاله. اما با وجود اینکه هزینه‌ها در کل بالا رفته، یه سری نشانه‌های احتیاط در رفتار مصرف‌کننده‌ها دیده می‌شه که میگه سال ۲۰۲۵ شاید رشد خوبی داشته باشه، ولی این رشد ملایم‌تر خواهد بود. طبق پیش‌بینی‌های NRF، انتظار می‌ره رشد فروش در تعطیلات امسال بین ۲.۷ تا ۳.۷ درصد باشه که نسبت به جهش بزرگ سال ۲۰۲۳-۲۰۲۴، یکم کمتره.
چند تا آمار مهم و کلیدی
- ۸۷.۳ میلیون مصرف‌کننده آمریکایی در بلک فرایدی ۲۰۲۴ آنلاین خرید کردن.
- ۸۱.۷ میلیون نفر هم به فروشگاه‌های فیزیکی سر زدن که نشون می‌ده خرید حضوری هنوزم طرفدارای خودشو داره، حتی با اینکه خرید آنلاین حرف اول رو می‌زنه.
- خرید با موبایل ۶۹ درصد از کل هزینه‌های بلک فرایدی در جهان و ۵۷ درصد از هزینه‌های سایبر ماندی رو به خودش اختصاص داد.
- هزینه‌کرد با سرویس‌های «الان بخر، بعداً پرداخت کن» (BNPL) فقط در روز بلک فرایدی به ۶۸۶ میلیون دلار و در کل این فصل به ۱۸.۲ میلیارد دلار رسید که تقریباً ۹ درصد نسبت به سال قبل رشد داشته.
ترندهای بازار: دوران موبایل، ویدیوهای اجتماعی و خریدهای زودهنگام
خرید با اولویت موبایل (Mobile-First)
در سال ۲۰۲۴، سلطه دنیای دیجیتال بی‌چون‌وچرا بود. بخش بزرگی از اتفاقات بلک فرایدی به دستگاه‌های موبایل منتقل شده و این موضوع برندها رو مجبور کرده تا تجربه خرید دیجیتال رو از پایه و اساس بازنگری کنن. بهینه‌سازی برای موبایل دیگه یک انتخاب نیست، یک ضرورته. هر نقطه تماس با مشتری، از لندینگ پیج‌ها گرفته تا صفحه پرداخت، باید کاملاً روان و برای صفحه‌های موبایل طراحی شده باشه.
رشد ویدیوهای اجتماعی و فروش زنده (Live Commerce)
ویدیوهای اجتماعی به یکی از قدرتمندترین ابزارها برای جذب ترافیک و افزایش نرخ تبدیل تبدیل شدن. ویدیوهای کوتاه و عمودی – مثل ریلز اینستاگرام، تیک‌تاک و یوتیوب شورتز – ثابت کردن که برای رسیدن به مخاطبانی که اولویت‌شون موبایله، فوق‌العاده مؤثرن. برندهای پیشرو هم سراغ ویدیوهای قابل خرید (shoppable videos)، همکاری با اینفلوئنسرها و رویدادهای فروش زنده رفتن تا حس فوریت ایجاد کنن و تعامل واقعی با مخاطب بسازن.
تاکتیک‌های استراتژیک شامل این موارد می‌شه:
- استفاده از قابلیت خرید درون‌برنامه‌ای، مستقیماً از داخل محتوای ویدیویی.
- اضافه کردن نظرسنجی، کوئیز و قابلیت‌های تعاملی دیگه.
- استفاده از محتوای تولید شده توسط اینفلوئنسرها و کاربرها (UGC) برای ایجاد تأیید اجتماعی (Social Proof).
- برگزاری لایو استریم برای انسانی‌تر کردن برند و ایجاد حس فوریت.
تخفیف‌های طولانی‌مدت: تعطیلاتی که چند هفته طول می‌کشه
خرید کردن برای تعطیلات دیگه به یک روز شلوغ و پرهیاهو محدود نمی‌شه. در سال ۲۰۲۴، تقریباً دو سوم مصرف‌کننده‌ها خریدشون رو قبل از بلک فرایدی شروع کردن و خیلی‌هاشون حتی از خرداد یا مرداد دست‌به‌کار شدن. این ترند که به سمت دوره‌های تخفیف طولانی‌تر می‌ره، به این معنیه که برندها باید از همون اول توجه مخاطب رو جلب کنن و این هیجان رو تا پایان هفته سایبری حفظ کنن، نه اینکه تمام تلاش‌شون رو روی یک روز خاص متمرکز کنن.
آمارهایی که این موضوع رو تأیید می‌کنن:
- ۳۲ درصد از خریدارها برنامه‌ریزی کرده بودن که بین تیر تا مهر خریدشون رو شروع کنن.
- ۹۲ درصد هم قبل از شروع تعطیلات، حسابی در مورد محصولات تحقیق کرده بودن.
تغییر رفتار مصرف‌کننده: احتیاط، ارزش‌محوری و خریدهای گران‌قیمت
با اینکه در سال ۲۰۲۴ هزینه‌های آنلاین و میانگین ارزش سفارش‌ها (AOV) بالا رفت، اما مصرف‌کننده‌ها محتاط‌تر شدن. عدم قطعیت اقتصادی، تورم و تعرفه‌ها باعث شده خریدارها دنبال تخفیف‌های واقعی بگردن، موقع تخفیف‌های بزرگ روی خریدهای باارزش‌تر تمرکز کنن و برای خریدهای سنگین‌تر به گزینه‌هایی مثل BNPL تکیه کنن.
- ۷۵ درصد از مصرف‌کننده‌ها میگن که در سال ۲۰۲۵ به همون اندازه یا حتی بیشتر هزینه می‌کنن، اما تب خرید کالاهای غیرضروری مثل لباس داره فروکش می‌کنه و پیش‌بینی می‌شه رشد بیشتر در دسته‌هایی مثل لوازم الکترونیکی، اسباب‌بازی و تجربیات (مثل سفر و سرگرمی) باشه.
- فروش اسباب‌بازی‌ها در سایبر ماندی نسبت به میانگین ماه مهر، یک جهش ۶۸۰ درصدی رو تجربه کرد.
تفاوت‌های نسلی
در حالی که نسل‌های هزاره (Millennials)، نسل X و بیبی‌بومرها (Boomers) آماده‌ان که هزینه‌های خودشون رو حفظ کنن یا حتی افزایش بدن، نسل Z ممکنه به خاطر فشارهای اقتصادی بیشتر، خریدهای خودشون رو کمتر کنن. برندها باید بخش‌بندی بازار (Segmentation) و پیام‌شون رو با توجه به این تفاوت‌ها تنظیم کنن.
کمپین‌های بلک فرایدی: آمازون، والمارت و تارگت
بعضی از باارزش‌ترین درس‌ها برای سال ۲۰۲۵ رو می‌شه مستقیماً از استراتژی‌های بازاریابی خلاقانه‌ای که غول‌های خرده‌فروشی اجرا کردن، یاد گرفت.
آمازون: داستان‌سرایی، کشف محصول و امتیازهای ۵ ستاره
کمپین آمازون به اسم «تئاتر ۵ ستاره» با بازی آدام درایور، یک نمونه عالی از فاصله گرفتن از پیام‌های صرفاً قیمتی بود. این کمپین به جای تمرکز روی تخفیف، خریدارها رو وارد یک داستان برای کشف محصول می‌کرد و با یک روایت دراماتیک، به محصولات روزمره ارزش بیشتری می‌داد.
آمازون با تأکید روی تنوع بالای محصولات و اهمیت نظرات مشتری‌ها، خودش رو به عنوان مقصد نهایی خرید در تعطیلات معرفی کرد؛ نه فقط جایی برای پیدا کردن تخفیف، بلکه یک پلتفرم کامل برای کشف محصولات جدید.
ویژگی‌های استراتژیک آمازون:
- تقویم تخفیف ۱۲ روزه برای جذب خریدارانی که زودتر یا دیرتر از موعد خرید می‌کنن.
- بیش از ۶۰ درصد از فروش تعطیلات از طریق فروشنده‌های مستقل انجام شد که به رشد مارکت‌پلیس (Marketplace) آمازون کمک کرد.
- سرمایه‌گذاری قابل توجه روی دستیارهای خرید مبتنی بر هوش مصنوعی برای بهبود نرخ تبدیل.
- تمرکز قوی روی فروش از طریق موبایل، به طوری که تقریباً ۵۵ درصد از خریدها با گوشی یا تبلت انجام شده.
والمارت: سرگرمی، «تخفیف‌های هوس‌انگیز» و رشد مارکت‌پلیس
والمارت با مینی‌سریال قسمتی «تخفیف‌های هوس‌انگیز»، شکار تخفیف رو به یک سرگرمی تبدیل کرد. فضای این کمپین که شبیه سریال‌های آبکی (Soap Opera) بود – پر از درام، شوخی و نوستالژی – تجربه‌های به‌یادموندنی خلق کرد. والمارت با استفاده از داستان‌سرایی موضوعی و همکاری با سلبریتی‌ها (مثل دورهمی بازیگران فیلم «دختران بدجنس») تونست با طیف وسیعی از مخاطبان ارتباط برقرار کنه و ترافیک رو هم به سمت فروشگاه‌های آنلاین و هم فیزیکی خودش بکشونه.
تاکتیک‌های قابل توجه والمارت:
- استفاده از دستیارهای خرید مبتنی بر هوش مصنوعی و «تخفیف‌های غافلگیرکننده» برای ایجاد حس فوریت و تعامل.
- ثبت بالاترین فروش یک روزه در تاریخ مارکت‌پلیس والمارت و رکوردهای جدید در نرخ تبدیل در سال ۲۰۲۴.
- هدف‌گیری تهاجمی خریداران با درآمد بالا از طریق مارکت‌پلیس که بخش‌های جدیدی از بازار رو برای برندهای لوکس باز کرد.
- بهره‌برداری از رشد دیجیتال، با یک جهش ۲۲ درصدی در کسب‌وکار تجارت الکترونیک، در حالی که ترافیک فروشگاه‌های فیزیکی کاهش پیدا کرده بود.
تارگت: سادگی، شفافیت و نفوذ اجتماعی
کمپین «تخفیف‌های بلک فرایدی» تارگت، با یک قول مستقیم و شفاف، از بین انبوه تبلیغات خودش رو متمایز کرد: تخفیف‌های عالی که به شکلی ساده و جسورانه ارائه می‌شن. این کمپین روی شفافیت تأکید داشت و از شهرت تارگت در ارائه محصولات دست‌چین‌شده و رویکرد همه‌کاناله (Omnichannel) خودش (آنلاین، حضوری و گزینه‌های تحویل راحت) نهایت استفاده رو برد. تارگت همچنین از کالاهای انحصاری، مثل کتاب تیلور سوئیفت، برای افزایش ترافیک فروشگاه‌ها و تشویق به خریدهای هدفمند و اقتصادی استفاده کرد.
عوامل کلیدی موفقیت تارگت:
- جهش بزرگ در ترافیک فروشگاه‌های فیزیکی (+۱۷ درصد نسبت به سال قبل)، حتی با وجود اینکه اندازه سبد خریدها محدودتر شده بود.
- سرمایه‌گذاری سنگین روی اینفلوئنسر مارکتینگ و استفاده از میکرو و ماکرو اینفلوئنسرها برای افزایش آگاهی از برند.
- برگزاری کمپین‌های تخفیف طولانی‌مدت قبل از رویداد اصلی (مثل هفته Circle) برای حفظ تعامل، در حالی که رفتار مصرف‌کننده‌ها در دوره‌های بدون تخفیف، کاملاً تخفیف‌محور بود.
نقشه راه تاکتیکی برای ۲۰۲۵: قدم‌های اجرایی
برای موفقیت در بلک فرایدی ۲۰۲۵، باید زود شروع کنید و تخفیف‌ها رو خیلی فراتر از بازه زمانی سنتی خرید ادامه بدید. برندها باید تیزرهای تبلیغاتی‌شون رو از مهرماه – یا حتی زودتر – شروع کنن و با استفاده از تایمرهای شمارش معکوس و تخفیف‌های برق‌آسا (Flash Deals)، حس فوریت ایجاد کنن. ادامه دادن پیشنهادها تا هفته سایبری این اطمینان رو می‌ده که خریداران محتاط و ارزش‌محور فرصت‌های بیشتری برای تعامل دارن. همچنین، تولید محتوا قبل از بلک فرایدی با شمارش معکوس برای تخفیف‌ها، مخاطبان رو برای اقدام آماده می‌کنه.
موفقیت شما به تجربه‌های موبایل-محور و مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی بستگی داره. هر جنبه‌ای از تجارت دیجیتال، از سرعت سایت گرفته تا طراحی صفحه پرداخت، باید برای موبایل بهینه‌سازی بشه. پلتفرم‌های اجتماعی مثل تیک‌تاک، ریلز اینستاگرام و یوتیوب شورتز باید صحنه اصلی شما برای نمایش محتوای ویدیویی عمودی و قابل خرید باشن. ابزارهای تعاملی مثل نظرسنجی، کوئیز و لایو استریم می‌تونن تعامل رو عمیق‌تر کنن و همزمان خریدارها رو سرگرم و درگیر نگه دارن.
محتوای تولید شده توسط اینفلوئنسرها و کاربرها (UGC) همچنان برای ایجاد حس اصالت و دسترسی به مخاطب ضروریه. کمپین‌های یکپارچه اینفلوئنسر مارکتینگ – از تولیدکننده‌های محتوای خاص (Niche) گرفته تا چهره‌های شناخته‌شده‌تر – می‌تونن داستان محصول شما رو به شکلی معتبر روایت کنن. همزمان، تشویق مشتری‌ها به اشتراک‌گذاری تجربه‌هاشون با هشتگ‌های برند و به نمایش گذاشتن بهترین محتواهای ارسالی، به تقویت اعتماد و ایجاد تأیید اجتماعی قدرتمند کمک می‌کنه.
هوش مصنوعی یک مزیت رقابتی مهم دیگه در اختیار شما قرار می‌ده. چت‌بات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، موتورهای پیشنهاد محصول شخصی‌سازی‌شده و پیام‌های هدفمند می‌تونن سفرهای خرید منحصربه‌فردی برای هر کاربر ایجاد کنن که نرخ تبدیل رو افزایش می‌ده. ویدیوهای شخصی‌سازی‌شده، بخش‌بندی بر اساس اطلاعات دموگرافیک و هدف‌گیری رفتاری به کمپین‌ها اجازه می‌ده تا با نسل‌های مختلف ارتباط برقرار کنن. معرفی گزینه‌های BNPL در کنار پیام‌های شفاف و ارزش‌محور، کالاهای گران‌قیمت رو در دسترس‌تر و جذاب‌تر می‌کنه.
و در نهایت، فشارهای اقتصادی به این معنیه که برندها باید روی ارزش واقعی تأکید کنن. خریداران در سال ۲۰۲۵ به اصالت پاداش می‌دن و به جای تخفیف‌های بادکنکی، به سمت صرفه‌جویی‌های شفاف و واقعی کشیده می‌شن. برنامه‌ریزی دقیق برای موجودی انبار خیلی مهمه و باید تمرکز بیشتری روی دسته‌های اثبات‌شده‌ای مثل لوازم الکترونیکی، اسباب‌بازی، محصولات زیبایی و تجربیات باشه. پیام‌های شما باید طوری تنظیم بشن که راه‌حل‌های اقتصادی، هدیه‌های تجربه‌محور و گزینه‌های پرداخت انعطاف‌پذیر رو برجسته کنن – و همه این‌ها در حالی که اعتماد و وفاداری مشتری رو حفظ می‌کنید.
چشم‌انداز بازار: تغییرات پیش‌بینی‌شده برای بلک فرایدی ۲۰۲۵
- رشد فروش همچنان قوی، اما کنترل‌شده‌تر خواهد بود. NRF یک رشد ۲.۷ تا ۳.۷ درصدی رو پیش‌بینی می‌کنه.
- تجارت از طریق موبایل و شبکه‌های اجتماعی سهم اصلی خریدها رو به خودشون اختصاص می‌دن، مخصوصاً بین نسل Z و نسل هزاره.
- خریدهای ارزش‌محور و محتاطانه غالب خواهند بود و این موضوع، تاکتیک‌های ارتباطی و تبلیغاتی برندها رو شکل می‌ده.
- تجربه به جای مالکیت: انتظار می‌ره هزینه‌ها برای هدیه‌هایی مثل رستوران، سفر و سرگرمی، به‌ویژه در بین نسل هزاره و نسل X، افزایش پیدا کنه.
- مصرف‌کننده‌ها زودتر و در بازه‌های زمانی طولانی‌تری خرید خواهند کرد و از هیجانات خرید یک روزه فاصله می‌گیرن.
نتیجه‌گیری: استراتژی بلک فرایدی ۲۰۲۵ خودتون رو بسازید
بلک فرایدی دیگه یک روز خاص در تقویم نیست؛ بلکه یک فصل، یک چشم‌انداز و یک میدان نبرد دیجیتال دائمیه. قوی‌ترین برندها اون‌هایی هستن که زود شروع می‌کنن، بی‌وقفه روی موبایل و ویدیوهای اجتماعی تمرکز می‌کنن و روایت‌های اصیلی می‌سازن که از بین هیاهوی تبلیغات شنیده می‌شه. با یادگیری از موفقیت‌ها (و حتی اشتباهات) بزرگ آمازون، والمارت و تارگت – و همزمان با استفاده از هوش مصنوعی، قدرت اینفلوئنسرها و تعاملات زنده – برندها می‌تونن نه تنها فروش خوبی داشته باشن، بلکه وفاداری بلندمدت و تعامل چندکاناله هم ایجاد کنن.
استراتژی‌های داده‌محور، خلاقانه و موبایل-محور، امضای برندگان بلک فرایدی ۲۰۲۵ خواهد بود. از همین الان برنامه‌ریزی رو شروع کنید و اجازه بدید درس‌هایی که از آخر هفته رکوردشکن ۲۰۲۴ گرفتیم، به کمپین بعدی شما قدرت بده.
پاسخی بگذارید